Koaczyce 2007

SPIS TREŚCI:

I.WSTĘP

1.1 PRZESŁANKI OPRACOWANIA ORAZ ZNACZENIE STRATEGII ROZWOJU GMINY KOŁACZYCE

Strategia rozwoju gminy Kołaczyce powstała z inicjatywy władz lokalnych dostrzegających potrzebę kompleksowego rozwoju gminy. Jest odpowiedzią na nieustannie zmieniające się wewnętrzne i zewnętrzne warunki gospodarowania oraz wzrost konkurencyjności otoczenia.

Z uwagi na wieloaspektowość i wielopodmiotowość strategii do udziału w jej opracowaniu zaproszono przedstawicieli władz, radnych, pracowników Urzędu Gminy w Kołaczycach, mieszkańców gminy, przedstawicieli szkół, przedsiębiorstw, rolników oraz reprezentantów lokalnych organizacji pozarządowych. Ten swoisty scenariusz przyszłości powstał po to, aby gmina mogła korzystać ze swoich atutów oraz odważnie wykorzystywać pojawiające się szanse. Strategia stanowi z jednej strony diagnozę stanu obecnego, z drugiej zaś jest usystematyzowanym zbiorem jasno sprecyzowanych potrzeb i wynikających z nich kierunków działania. Dokument ten ułatwia lokalnym władzom rozwiązywanie problemów gospodarczych, społecznych, ekologicznych i prawnych, jak również racjonalne organizowanie przyszłych działań. Opracowanie strategii rozwoju gminy jest warunkiem koniecznym, ponieważ gmina zamierza ubiegać się o pozabudżetowe środki pomocowe, krajowe i zagraniczne, w tym środki z Unii Europejskiej. Inną przesłanką opracowania strategii jest chęć przyśpieszenia rozwoju społeczno-gospodarczego wchodzących w skład gminy miejscowości, poprzez podejmowanie nowych wyzwań i realizowanie zaplanowanych działań. Strategia powinna przyczynić się do wzrostu atrakcyjności życia społeczno-kulturalnego, zaktywizować społeczność lokalną oraz zwiększyć jej poczucie tożsamości z  miejscem, które zamieszkują – ich małą ojczyzną.

1.2 CELE STRATEGII

Nadrzędnym celem niniejszej Strategii jest zapewnienie gminie partnerskiej i konkurencyjnej pozycji w powiecie, regionie, Polsce i w Europie przy wykorzystaniu jej mocnych stron oraz szans wynikających z jej geograficznego położenia, potencjału demograficznego, tradycji przemysłowych, walorów środowiskowych, oraz uwarunkowań historycznych i kulturowych.

Strategia powstała w celu stworzenia sprzyjających warunków do korzystnego rozwoju gminy i jej mieszkańców. Jest dokumentem strategicznym, który w znaczący sposób wpływa na tempo oraz kierunki rozwoju gospodarczego gminy. Poprzedzona dogłębną analizą pozwoliła na identyfikację istniejących problemów, a następnie na wybór optymalnej drogi ich rozwiązania. Wyznacza ścieżkę dojścia do celów.

1.3 POWIĄZANIE STRATEGII Z INNYMI DOKUMENTAMI

Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce została przygotowana w oparciu o dokumentację oraz analizę danych, jakich dostarczyły spotkania warsztatowe z przedstawicielami wszystkich środowisk gminy, a także gminne, powiatowe oraz krajowe dokumenty strategiczne. Strategia ta jest wyrazem oczekiwań, potrzeb oraz ambicji mieszkańców gminy Kołaczyce. Uwzględnia nowe szanse, prawa oraz zobowiązania wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

Przedstawiony dokument opracowany został przez Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia” w oparciu o materiały dostarczone przez Gminę Kołaczyce:

• „Strategia rozwoju Gminy Kołaczyce na lata 1998-2007”

• „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kołaczyce 2001”

• „Plan Rozwoju Miejscowości Kołaczyce 2005-2013”

• „Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczyce 2004”

• „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kołaczyce 2001”

Do opracowania strategii wykorzystano również informacje pochodzące z następujących źródeł:

• Główny Urząd Statystyczny

• Powiatowy Urząd Pracy w Jaśle

• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach

• Wiejski Ośrodek Zdrowia w Sieklówce

• Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale

• Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Jaśle

• Starostwo Powiatowe w Jaśle

• „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Jasielskiego na lata 2004-2015”

• „Branżowy Program Rozwoju Gospodarczego Powiatu Jasielskiego

na lata 2004-2013”

• „Plan Rozwoju Powiatu Jasielskiego 2005”

• „Strategia Rozwoju Powiatu Jasielskiego do 2006 roku”.

Dokument jest zgodny z założeniami Strategii rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2007-2020, Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, Programem Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej, Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka, Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki, z  założeniami Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013, Strategią Rozwoju Kraju 2007-2015, Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Strategią Rozwoju Turystyki 2007-2013, Programem Rozwoju Kultury w Województwie Podkarpackim 2004-2009, Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze Strategią Lizbońską.

1.4 HORYZONT CZASOWY STRATEGII

Realizacja Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce przewidziana została na najbliższe 9 lat, to jest w okresie od 2007 do 2015 roku. Horyzont czasowy strategii wynika z przyjętych okresów programowania polityki regionalnej Unii Europejskiej. Uwzględnia nowy okres programowania budżetu Unii Europejskiej oraz następujący po nim dwuletni okres rozliczania otrzymanej pomocy zgodnie z zasadą „n+2”. Okres realizowania zaktualizowanego dokumentu jest ponadto spójny z okresem funkcjonowania Strategii Rozwoju Kraju.

1.5 METODOLOGIA

Przystępując do budowania strategii rozwoju Zespół Ekspertów w oparciu o posiadane dokumenty oraz wyniki warsztatów lokalnych starał się w możliwie jak największym stopniu poznać otoczenie oraz zrozumieć zachodzące w nim procesy. Szczególny nacisk położono na poznanie problemów, potrzeb oraz oczekiwań mieszkańców gminy Kołaczyce.

Proces tworzenia niniejszej strategii rozwoju gminy był złożony i obejmował kilka faz, wśród których wyróżnić można:

• fazę planowania działań polegającą na zapoznaniu się ze wszystkimi aktualnymi dokumentami strategicznymi na poziomie kraju, regionu, powiatu oraz gminy, w ramach której dokonano analizy korelacji między lokalnymi dokumentami, a dokumentami wyższego szczebla;

• fazę prac przygotowawczych, która obejmowała m.in. czynności związane z diagnozą obecnego stanu gminy oraz wstępną identyfikacją kluczowych problemów, a następnie wyznaczeniem potencjalnych kierunków rozwoju gminy na lata

2007-2015 oraz opracowaniem ankiety mającej na celu poznanie oraz hierarchizację celów i potrzeb mieszkańców gminy;

• fazę opracowania oraz analizy wyników przeprowadzonej ankiety;

• fazę pracy warsztatowej - aktywne planowanie warsztatowe polegające na przeprowadzeniu analizy SWOT oraz wstępnym wyznaczaniu celów strategicznych, operacyjnych oraz kierunków działań;

• fazę analizy warsztatów strategicznych;

• fazę ostatecznego wyboru celów strategicznych, operacyjnych, kierunków działań;

• fazę konsultowania i uzgadniania dokumentu strategicznego przed ostatecznym zatwierdzeniem dokumentu przez Radę Gminy;

• fazę zatwierdzenia Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce na lata 2007-2015.

II. CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU SPOŁECZNO -

 GOSPODARCZEGO GMINY

1. OGÓLNE INFORMACJE O GMINIE

1.1 POŁOŻENIE I REALACJE ZEWNĘTRZNE

Gmina Kołaczyce jest gminą wiejską usytuowaną na zachodnim krańcu województwa podkarpackiego, w północno-wschodniej części powiatu jasielskiego. Położona jest na prawym brzegu Wisłoki u podnóża góry Liwocz.

Na terenie gminy znajdują się następujące miejscowości: Kołaczyce – pełniące funkcję siedziby gminy oraz będące centrum administracyjno-gospodarczym, Bieździedza, Bieździadka, Krajowice, Lublica, Nawsie Kołaczyckie, Sieklówka oraz Sowina.

Gmina Kołaczyce oddalona jest o około 10 km na północ od Jasła będącego największym ośrodkiem miejskim w jej pobliżu.

Rysunek 1. Polska w podziale na województwa

Źródło: www.gminy.pl

Rysunek 2. Województwo podkarpackie w podziale na powiaty

Źródło: www.gminy.pl

Rysunek 3. Powiat jasielski w podziale na gminy

Źródło: www.gminy.pl

Warto bliżej przyjrzeć się zewnętrznemu otoczeniu gminy w nieco szerszym aspekcie uwzględniając z jednej strony korzyści, jakie gmina Kołaczyce może czerpać z sąsiedztwa pobliskich ośrodków, z drugiej zaś zagrożenia jakie niesie ze sobą bliskość mocnych, dobrze rozwiniętych i konkurencyjnych ośrodków.

Analiza uwarunkowań zewnętrznych gminy Kołaczyce pozwoliła na stwierdzenie, że leży ona w „podwójnym trójkącie” ośrodków, mających najważniejszy wpływ na jej rozwój. Miasta te promieniują swoim prorozwojowym klimatem na gminę Kołaczyce. Wpływ pobliskich ośrodków jest zróżnicowany z uwagi na oddziaływanie szeregu czynników, wśród których wyróżnić można m.in. czynniki funkcjonalne i historyczne. Jednym z takich czynników jest odległość analizowanej gminy od pobliskich ośrodków, jednakże nie ma ona znaczenia decydującego.

Mieszkańcy gminy, miejscowi przedsiębiorcy mogą korzystać z potencjału tamtejszych rynków pracy, zbytu, z potencjału naukowego itp. Miejscowa młodzież ma szansę dalszego kształcenia się na poziomie wyższym, korzystając z bogatej oferty naukowej pobliskich ośrodków dydaktycznych.

„Mały trójkąt” wyznaczają pobliskie miasta, takie jak Jasło, Dębica oraz Ropczyce, natomiast „duży trójkąt” tworzą: Tarnów, Rzeszów i Krosno.

Charakterystyka ośrodków wchodzących w skład „małego trójkąta”:

Jasło – stolica powiatu jasielskiego, ośrodek przemysłu naftowego, chemicznego, szklarskiego oraz spożywczego. W okolicy Jasła w miejscowości Trzcinica do 2009 r. ma powstać unikalny w skali kraju i Europy Środkowej skansen archeologiczny „Karpacka Troja”. Niewątpliwie budowa tego obiektu zwiększy rolę kultury i turystyki w rozwoju społeczno-ekonomicznym województwa podkarpackiego.

( liczba ludności 38 104; powierzchnia 36,65 km²)

Dębica – jest miastem powiatowym woj. podkarpackiego, siedziba powiatu dębickiego, liczący się ośrodek gospodarczy, znany szczególnie z wytworów miejscowego przemysłu.

Koncentracja licznych podmiotów gospodarczych na terenie miasta i gminy Dębica

spowodowana jest m.in. obecnością Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Euro Park” Mielec, która podnosi atrakcyjność inwestycyjną regionów, zwiększając tym samym szanse na ich rozwój.

( liczba ludności 49 700; powierzchnia 33,81 km²)

Ropczyce – miasto dynamicznie rozwijające się w ostatnich latach, powstają nowe inwestycje, w bieżącym roku nastąpi rozbudowywanie strefy ekonomicznej stanowiącej atrakcyjną ofertą dla potencjalnych inwestorów. Ośrodek przemysłowy, w którym znaczenie ogólnokrajowe mają: Cukrownia "Ropczyce", Zakłady Magnezytowe S.A., Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego - Zakład Mechaniczny oraz Wytwórnia Konstrukcji Stalowych "Mostostal". Zwiększająca się liczba oraz rosnący potencjał firm prywatnych (funkcjonuje ponad 1000 firm prywatnych, które zatrudniają przeszło 2300 osób) przyczynia się tym samym do obniżenia bezrobocia w mieście i regionie.

( liczba ludności ponad 16 000; powierzchnia 47,03 km²)

Charakterystyka ośrodków wchodzących w skład „dużego trójkąta”:

Tarnów – jest dużym ośrodkiem turystycznym i kulturalnym województwa małopolskiego. Położony jest przy trasie komunikacyjnej E-40 i linii kolejowej, co sprawia, że jest ważnym węzłem w komunikacji drogowej i kolejowej. Jest także ośrodkiem przemysłowym i  gospodarczym z wyspecjalizowanymi zakładami chemicznymi (Zakłady Azotowe), maszynowymi, metalowymi, budowlanymi, szklarskimi i spożywczymi.

( liczba ludności 116 300; powierzchnia 72,38 km²)

Rzeszów - jak przystało na stolicę woj. podkarpackiego jest największym ośrodkiem miejskim w regionie, a także jednym z najstarszych; stanowi ośrodek gospodarczy, naukowy, kulturalny i artystyczny w województwie, centrum życia umysłowego; od ponad 40 lat jest prężnym, stale rozwijającym się ośrodkiem akademickim, szczycącym się posiadaniem uniwersytetu, politechniki i kilku szkół wyższych; ważny ośrodek gospodarczy; ośrodek naukowo-dydaktyczny; dynamicznie rozwijający się przemysł lotniczy, lotnisko w pobliskiej Jasionce. W szybkim tempie rozwijają się gminy sąsiadujące z Rzeszowem.

( liczba ludności 166 492 - stan na 31 stycznia 2007 r., po rozszerzeniu Rzeszowa; powierzchnia 77,32 km²)

Krosno – miasto na prawach powiatu, siedziba powiatu krośnieńskiego, jest największym w Polsce ośrodkiem przemysłu szklarskiego. W mieście i okolicy funkcjonuje ponad 20 firm zajmujących się produkcją i zdobieniem wyrobów ze szkła ozdobnego, użytkowego i gospodarczego. Okolice Krosna to kolebka światowego przemysłu naftowego. Do innych rozwijających się branż zaliczyć można przemysł meblarski, lotniczy oraz budownictwo. (liczba ludności 47 631, powierzchnia 43,48 km²)

Rysunek 4. MODEL PROMIENIOWANIA ROZWOJU SĄSIEDNICH OŚRODKÓW

Źródło: opracowanie własne

W/w ośrodki mogą w różnym stopniu promieniować swoim proinwestycyjnym klimatem na sąsiednie tereny, podnosząc ich koniunkturę gospodarczą i mobilizację społeczną.

Ważnym układem odniesienia dla gminy Kołaczyce jest również sąsiedztwo powiatu jasielskiego ze Słowacją oraz położenie na szlaku drogowym i kolejowym prowadzącym na Ukrainę. Otwarta granica polsko-słowacka sprzyja wzmocnieniu międzynarodowej współpracy. Położenie, zasoby i uwarunkowania geograficzne powiatu jasielskiego są korzystne dla rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej, tranzytowego transportu międzynarodowego oraz funkcji rolniczej i leśnej. Współpraca przygraniczna rozwija się także w dziedzinie edukacji, kultury, wymiany młodzieży, turystyki oraz kooperacji firm i rynku pracy. Przygraniczne położenie powiatu jasielskiego pozwoli na wykorzystanie chłonności rynku zbytu produktów rolnych i przemysłowych regionów granicznych Słowacji i Ukrainy. Możliwa jest również realizacja przez powiaty karpackie wspólnych projektów nastawionych na rozwój współpracy transgranicznej finansowanych z zewnętrznych środków pomocowych.

1.2 WIELKOŚĆ

Gmina Kołaczyce zajmuje obszar ponad 60 km². Jest ona jedną z mniejszych powierzchniowo gmin w powiecie jasielskim. Około 60% jej powierzchni zajmują użytki rolne, a pozostałą część lasy, grunty oraz pozostałe grunty i nieużytki. Ukształtowanie powierzchni gminy jest bardzo zróżnicowane: 60% powierzchni zajmują tereny o rzeźbie wąskofalistej i różnej wysokości względnej, natomiast 40% stanowią płaskorówniny.

Gmina Kołaczyce zajmuje 7,24% powierzchni powiatu jasielskiego oraz 0,34% powierzchni województwa podkarpackiego.

Według danych z 2006 r. obszar gminy Kołaczyce zamieszkiwało 8852 mieszkańców, a  średnia gęstość zaludnienia wyniosła 147 osób/km². Pod względem liczby mieszkańców diagnozowana gmina zajmuje 6 miejsce w powiecie.

1.3 OTOCZENIE ORAZ PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY

Od północy gmina sąsiaduje z gminą Brzostek, od północnego – wschodu z gminą Frysztak, od południowego – wschodu z gminą i miastem Jasło, natomiast od zachodu z gminą Brzyska.

Przedstawiony poniżej podział administracyjny pokazuje wielkość oraz liczbę mieszkańców zamieszkujących poszczególne miejscowości gminy Kołaczyce.

Tabela 1. Podział administracyjny oraz liczba mieszkańców gminy Kołaczyce w czerwcu 2007 r.

Miejscowość	Powierzchnia (ha)	Procentowy udział	Mieszkańcy czerwiec 2007 r.	Procentowy udział
Bieździadka	961	15,7	1445	16,07
Bieździedza	772	12,6	1445	16,07
Kołaczyce	715	11,7	1430	15,90
Krajowice	433	7,1	393	4,37
Lublica	631	10,3	621	6,90
Nawsie Kołaczyckie	578	9,5	1658	18,43
Sieklówka	1200	19,6	1040	11,56
Sowina	825	13,5	962	10,70
Ogółem:	6115	100	8994	100

Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczyce z 2004r.

Miejscowością dysponującą największą powierzchnią jest Sieklówka (1200 ha). Najliczniej zamieszkałą miejscowość stanowi Nawsie Kołaczyckie (blisko 18,5%), które zajmuje najmniejszą powierzchnię.

Wykres 1. Procentowy udział poszczególnych miejscowości w ogólnej powierzchni gminy Kołaczyce w 2007 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Kołaczycach

Wykres 2. Procentowy udział mieszkańców poszczególnych miejscowości gminy Kołaczyce w czerwcu 2007 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Kołaczycach

1.4 PEŁNIONE FUNKCJE

Obszar gminy Kołaczyce możemy podzielić na dwie strefy:

1. Strefa gospodarcza - obejmuje zachodni oraz środkowy pas z zachodu na wschód gminy Kołaczyce, który zlokalizowany jest w pobliżu drogi krajowej relacji Pilzno – Kołaczyce – Jasło oraz drogi powiatowej relacji Kołaczyce – Sieklówka – Lubla. Na skrzyżowaniu tych dróg leży miejscowość Kołaczyce – będąca sercem gminy. Strefę wzmożonej aktywności gospodarczej zamieszkuje około 85% mieszkańców gminy.

Głównymi funkcjami tej strefy są funkcje osiedleńczo - usługowe, gospodarczo – przemysłowo, produkcyjne, oraz turystyczno - rekreacyjne. Funkcjami uzupełniającymi są natomiast rolnictwo i leśnictwo. W strefie tej zlokalizowana jest administracja zarządzająca gminą.

2. Strefa przyrodniczo-turystyczna - to północno-wschodnia i południowo-wschodnia część gminy. Na terenie tej strefy znajdują się tereny otwarte z rozproszoną zabudową w przewadze zagrodową, a także enklawy leśne. Tę część gminy zamieszkuje 15% mieszkańców. Główne funkcje pełnione przez strefę to: rolnictwo, leśnictwo i turystyka. Do funkcji uzupełniających zalicza się z kolei sieć osiedleńczą wraz z towarzyszącymi jej usługami.

2. SPOŁECZEŃSTWO

2.1 DEMOGRAFIA

Na koniec 2006 r. teren gminy Kołaczyce zamieszkiwało 8852 mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 147 osób/km², w powiecie jasielskim 140 osób/km², natomiast w  województwie podkarpackim 118 osób/km². Powierzchnia gminy Kołaczyce stanowi 7,24% powierzchni powiatu jasielskiego oraz blisko 0,34% województwa podkarpackiego.

Wykres 3. Procentowa struktura mieszkańców w podziale na płeć w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Tabela 2. Ludność gminy Kołaczyce wg płci w 2006 r.

Ludność Gminy Kołaczyce	Ogółem
Mężczyźni	4423
Kobiety	4429
Ogółem	8852

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Proporcje płci w gminie Kołaczyce są bardzo zbliżone. Kobiety stanowią 50,03% populacji, natomiast mężczyźni 49,97%. W powiecie jasielskim proporcje ta wynoszą odpowiednio 51,07% i 48,93%, natomiast województwie podkarpackim 51,11% i 48,89%.

Wykres 4. Liczba ludności w gminie Kołaczyce w latach 2000- 2007

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Wykres 5. Ludność zamieszkująca gminę Kołaczyce w latach 2000-2007

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Systematycznie wzrasta liczba ludności zamieszkującej teren gminy Kołaczyce w przeciwieństwie do liczby ludności zamieszkującej teren powiatu jasielskiego (Wykres 6), której z roku na rok ubywa. Podobna tendencja spadku liczby ludności zauważalna jest w województwie podkarpackim (Wykres 7).

Wykres 6. Ludność zamieszkująca powiat jasielski w latach 2000-2007

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Wykres 7. Ludność zamieszkująca województwo podkarpackie w latach 2000-2007

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Tabela 3. Urodzenie i zgony w gminie Kołaczyce w latach 2000-2007

Wyszczególnienie	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	czerwiec 2007
Urodzenia	123	106	103	111	108	121	114	38
Zgony	63	42	64	73	75	71	81	38
Przyrost naturalny	60	64	39	38	33	50	33	0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Kołaczycach

Od kilku lat zauważalny jest spadek przyrostu naturalnego, jednak stale utrzymuje się on na dodatnim poziomie. Przyrost naturalny w gminie Kołaczyce obniżył się z 60 w 2000 r. do 33 w 2006 r.

Tabela 4. Ruch naturalny ludności w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Stan ludności	Małżeństwa	Urodzenia żywe	Zgony		Przyrost naturalny
				ogółem	w tym niemowląt
Kołaczyce	8852	55	98	84	1	14
Mężczyźni	4423	-	47	49	1	-2
Kobiety	4429	-	51	35	-	16
na 1000 ludności	-	6,20	11,04	9,47	10,20	1,58

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w gminie Kołaczyce w 2006 r. wyniósł 1,58 i był wyższy niż w województwie podkarpackim oraz w Polsce, gdzie osiągnął on poziom kolejno 1,3 oraz 0,12.

Tabela 5. Migracje ludności w gminie Kołaczyce w latach 2000-2006

Lata	Zameldowania na pobyt stały				Wymeldowania z pobytu stałego				Saldo migracji
	Ogółem	z miast	ze wsi	z zagranicy	Ogółem	do miast	na wieś	za granicę
2000	82	52	30	0	59	28	31	0	23
2001	53	25	27	1	70	37	33	0	- 17
2002	97	43	53	1	100	41	59	0	- 3
2003	68	44	24	0	55	24	31	0	13
2004	74	48	26	0	72	36	36	0	2
2005	82	47	35	0	91	33	57	1	- 9
2006	82	28	53	1	65	40	21	1	17

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Analiza sytuacji gminy pod względem migracji ludności nie przedstawia się korzystnie. Najwyższe dodatnie saldo migracji w badanym okresie czasu odnotowano w 2000 r., w kolejnych latach zauważa się jednak jego znaczne wahania.

Tabela 6. Ludność według grup wieku i płci w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Lp.	Wyszczególnienie	Mężczyźni	%	Kobiety	%	Ogółem
1.	Dzieci w wieku 0-4	249	47,34	277	52,66	526
2.	Dzieci w wieku 5-9	324	58,27	232	41,73	556
3.	Dzieci w wieku 10-14	327	47,88	356	52,12	683
4.	Młodzież w wieku 15-19	407	52,65	366	47,35	773
5.	Dorośli w wieku 20-24	370	50,07	369	49,93	739
6.	Dorośli w wieku 25-29	349	52,32	318	47,68	667
7.	Dorośli w wieku 30-34	356	50,93	343	49,07	699
8.	Dorośli w wieku 35-39	319	52,99	283	47,01	602
9.	Dorośli w wieku 40-44	322	53,40	281	46,60	603
10.	Dorośli w wieku 45-49	312	52,79	279	47,21	591
11.	Dorośli w wieku 50-54	270	54,44	226	45,56	496
12.	Dorośli w wieku 55-59	229	49,04	238	50,96	467
13.	Dorośli w wieku 60-64	144	48,98	150	51,02	294
14.	Dorośli w wieku 65-69	160	44,82	197	55,18	357
15.	Dorośli w wieku 70 i więcej	285	35,67	514	64,33	799

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Struktura ludności według wieku w 2006 r. w analizowanej gminie wykazuje podobną tendencję, jaka występuje w województwie podkarpackim.

Jedną z najliczniejszych pod względem wieku grup mieszkańców gminy stanowi młodzież w przedziale wiekowym 15-19 lat (8,73% udział w gminie, 8,32% udział w województwie podkarpackim), co jest zjawiskiem bardzo korzystnym. Liczną grupę stanowią także dorośli w wieku 20-29 lat (15,88% udział w gminie, 16,99% udział w województwie podkarpackim) oraz dzieci w wieku 10-14 lat (7,72% udział w gminie, 6,88% udział w województwie podkarpackim). Liczną grupę mieszkańców stanowią również dorośli w wieku 70 i więcej lat (9,03% udział w gminie i 9,2% udział w województwie podkarpackim).

Przewaga liczebności mężczyzn stopniowo zanika wraz z postępującym starzeniem się społeczeństwa na korzyść udziału kobiet w populacji. Jest to szczególnie widoczne w  populacji dorosłych w wieku powyżej 54 roku życia. Przyczyną zjawiska jest fakt, że kobiety dożywają zwykle późniejszego wieku niż mężczyźni. Tendencja ta jest charakterystyczna nie tylko dla gminy Kołaczyce, ale także dla powiatu jasielskiego, województwa podkarpackiego oraz Polski.

Tabela 7. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Mężczyźni	%	Kobiety	%	Ogółem	%
Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej)	1159	51,60	1087	48,40	2246	25,37
Ludność w wieku produkcyjnym	2481	46,81	2819	53,19	5300	59,88
Ludność w wieku poprodukcyjnym	445	34,07	861	65,93	1306	14,75

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Struktura wiekowa mieszkańców gminy przedstawia się korzystnie, ponieważ 85,25% mieszkańców jest w wieku przed – i produkcyjnym (w powiecie jasielskim 84,31%, w województwie podkarpackim 84,9%), natomiast niecałe 15% populacji jest w wieku poprodukcyjnym (w powiecie jasielskim 15,7%, w województwie podkarpackim 15,1%). Wśród mieszkańców w wieku poprodukcyjnym widoczna jest znaczna przewaga kobiet nad mężczyznami, udział kobiet w tej grupie w 2006 r. ukształtował się na poziomie 65,93%.

Tabela 8. Wskaźnik obciążenia demograficznego w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Liczba osób
	gmina Kołaczyce	powiat jasielski	województwo podkarpackie
Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym	67,0	61,8	59,8
Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym	58,2	69,8	67,5
Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym	24,6	25,4	24,1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Łączna liczba osób w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym w gminie Kołaczyce nie odbiega od średniej krajowej. Prognozowane są jednak zamiany w strukturze wieku ludności spowodowane malejącą dzietnością oraz wydłużającym się okresem życia, które stopniowo będą wpływać na obniżanie się udziału ludności w wieku produkcyjnym. W związku ze starzeniem się osób urodzonych w okresie wyżu demograficznego nastąpi wzrost ludności w wieku poprodukcyjnym, co wpłynie na zwiększenie tzw. obciążenia demograficznego.

Tabela 9. Liczba zawieranych małżeństw w gminie Kołaczyce w latach 2000-2006

Lata	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	czerwiec 2007
Ilość zawieranych małżeństw	52	45	57	57	63	54	54	12

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

oraz Urzędu Gminy w Kołaczycach

Liczba zawieranych małżeństw kształtuje się na stosunkowo wyrównanym poziomie z  pewnym wzrostem w 2004 r. Wskaźnik zawartych małżeństw w 2006 r. na 1000 ludności wynosi 6,2 (6,0 w województwie podkarpackim).

2.2 POZIOM WYKSZTAŁCENIA

Wykres 8. Ludność gminy Kołaczyce w wieku 15 lat i więcej

według poziomu wykształcenia w 2002 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Narodowy Spis Powszechny 2002 Ludność

Niepokojąca jest liczba osób słabo wykształconych . Mieszkańcy gminy Kołaczyce posiadający ukończone wykształcenie podstawowe, a także ci, którzy jego nie ukończyli stanowią ok. 44% ogółu mieszkańców. Osób z wykształceniem średnim oraz policealnym jest niecałe 22%. Zaledwie 4,7% mieszkańców gminy posiada wykształcenie wyższe. Analizując tendencje zachodzące we współczesnym szkolnictwie, do których należy m.in. wzrost aspiracji edukacyjnych młodzieży przypuszcza się, że w strukturze wykształcenia mieszkańców gminy Kołaczyce nastąpią pozytywne zmiany.

Wykres 9. Wykształcenie mieszkańców gminy Kołaczyce na tle powiatu jasielskiego, województwa podkarpackiego oraz Polski w 2002 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

2.3 POZIOM ŻYCIA MIESZKAŃCÓW

Ocena poziomu życia mieszkańców gminy Kołaczyce wiąże się z jednej strony z oceną poziomu zaspokojenia ich potrzeb materialnych, zaś z drugiej z jakością życia. O ile stopień zaspokojenia potrzeb materialnych mieszkańców można zmierzyć poprzez przeanalizowanie wysokości zarobków, wydatków oraz zasobów, o tyle trudno jest zmierzyć poziom zaspokojenia pozostałych potrzeb niematerialnych związanych z zadowoleniem z życia.

Wykres 10. Ludność gminy Kołaczyce według głównego źródła utrzymania w 2002 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Narodowy Spis Powszechny 2002 Ludność

Decydujące znaczenie w lokalnej gospodarce odgrywają mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, które zapewniają zatrudnienie i dochody mieszkańcom gminy. Dlatego też głównym źródłem utrzymania dla mieszkańców gminy Kołaczyce są dochody uzyskiwane

z pracy poza rolnictwem (38%), w głównej mierze najemnej, a tylko w niewielkim zakresie z pracy prowadzonej na własny rachunek lub z najmu. Podobna tendencja zauważalna jest również w strukturze źródeł utrzymania mieszkańców powiatu jasielskiego oraz województwa podkarpackiego. Z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym blisko 11,5% osób uzyskuje dochody ze sprzedaży płodów wyprodukowanych najczęściej w gospodarstwach charakteryzujących się niedużym areałem. Dla porównania z pracy w rolnictwie utrzymuje się blisko 6,3% mieszkańców powiatu jasielskiego oraz ponad 7% mieszkańców województwa podkarpackiego. Niepokojącym zjawiskiem jest bardzo wysoki odsetek ludności utrzymującej się z rent i emerytur – ponad 41%. Jest on dwukrotnie wyższy niż w powiecie jasielskim oraz województwie podkarpackim.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto otrzymywane przez mieszkańca gminy Kołaczyce według danych GUS w 2005 r. wyniosło 1 615,17 PLN i było niższe od średniej płacy brutto w powiecie jasielskim, województwie podkarpackim i Polsce, gdzie wyniosło kolejno 2 015,94 PLN, 2 081,94 PLN oraz 2 506,93 PLN.

2.4 ZATRUDNIENIE

Od wielu lat sytuacja na lokalnym rynku pracy jest bardzo trudna. Niemniej jednak obserwuje się systematyczny spadek poziomu bezrobocia. Zauważalny jest również wzrost zatrudnienia w sektorze usług nierynkowych, a spadek w sektorze usług rynkowych. W 2003 r. w ogólnej liczbie osób pracujących zaznaczył się blisko 70% udział kobiet, w 2004 r. 65%, natomiast w 2005 r. 68%.

Tabela 10. Pracujący w gminie Kołaczyce wg sektorów w latach 2003-2005

Wyszczególnienie	Ogółem		Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo	Przemysł i budownictwo	Usługi
	ogółem	w tym kobiety			rynkowe	nierynkowe
2003 r.	650	457	34	267	105	244
2004 r.	675	440	-	261	86	286
2005 r.	611	418	-	266	33	310

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Rocznika Statystycznego

2.5 POZIOM BEZROBOCIA

Główną przyczyną bezrobocia w gminie Kołaczyce jest likwidacja wielu zakładów pracy po roku 1990. Gmina podejmuje szereg działań mających na celu przeciwdziałanie oraz ograniczanie jego poziomu. Przeciwdziałając bezrobociu, gmina rozwija infrastrukturę m.in. poprzez budowę i modernizację dróg, budowę kanalizacji, telefonizację oraz rozbudowę wodociągów, ponadto, dba o korzystny system podatkowy dla nowo uruchomionych zakładów produkcyjnych i usługowych.

Wykres 11. Struktura bezrobocia w Gminie Kołaczyce w latach 2000-2007

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Analizując poziom bezrobocia ogółem w gminie Kołaczyce zauważa się jego systematyczny spadek. Bezrobocie w 2006 r. w stosunku do 2000 r. spadło o 25,6% co jest wynikiem m.in. ożywienia gospodarczego, wzrostu zapotrzebowania na usługi sezonowe zwłaszcza w budownictwie, rolnictwie czy też transporcie, otwartego rynku pracy Unii Europejskiej, zwiększającego się poziomu wykształcenia oraz systematycznego podnoszenia kwalifikacji przez mieszkańców. Na systematyczne obniżanie się poziomu bezrobocia wpływa również zwiększająca się liczba nowych etatów, które tworzy głównie sektor prywatny.

Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle na koniec lipca 2007 r. w gminie Kołaczyce zarejestrowanych było 763 osoby, w tym 492 kobiety. Spośród zarejestrowanych osób bezrobotnych niecałe 8% posiada prawo do zasiłku.

Stopa bezrobocia pod koniec marca 2007 r. w powiecie jasielskim ukształtowała się na poziomie 19,2%. W analogicznym okresie stopa bezrobocia w województwie podkarpackim wynosiła 16%, natomiast w Polsce 14,4%.

Tabela 11. Poziom bezrobocia w gminie Kołaczyce w latach 2000-2007

Wyszczególnienie	Lata
	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	kwiecień 2007
Bezrobotni ogółem:	1250	1286	1195	1192	1139	1081	930	870
w tym kobiety	639	639	544	571	574	581	545	517
% udział kobiet	51,12	49,69	45,52	47,90	50,40	53,75	58,60	59,43
bezrobotni z prawem do zasiłku	228	237	156	146	131	73	64	60
bezrobotni absolwenci	49	68	40	65	-	44	38	15

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Grupą społeczną, która jest szczególnie zagrożona bezrobociem są kobiety. W ostatnich latach rośnie udział kobiet mających kłopoty ze znalezieniem pracy. Paradoksalnie wykształcenie oczekujących na pracę kobiet jest wyższe niż mężczyzn. Przyczyn tego zjawiska należy upatrywać m.in. w zmniejszającej się liczbie zawodów wykonywanych przez kobiety, postrzeganiu ich przez pracodawców jako mało dyspozycyjnych oraz w czynnikach kulturowych. W analizowanym okresie czasu wyraźnemu zmniejszeniu uległa liczba osób bezrobotnych z prawem do zasiłku.

Tabela 12. Bezrobotni w gminie Kołaczyce według wieku w latach 2004-2006

Wiek w latach	Liczba bezrobotnych na 31.12.2004 r.	Liczba bezrobotnych na 31.12.2005 r.	Liczba bezrobotnych na 31.12.2006 r.
18-24	288	240	189
25-34	413	409	335
35-44	265	260	225
45-54	160	150	152
55-59	10	20	27
60 i więcej	3	2	2

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Najliczniejszą grupę wśród zarejestrowanych bezrobotnych reprezentują osoby w przedziale wieku od 25 do 34 lat; stanowiły one w 2006 r. ponad 36% wszystkich bezrobotnych. Bezrobotni w tym przedziale wiekowym dominują również w powiecie jasielskim (33%). Drugą co do wielkości grupę bezrobotnych w gminie Kołaczyce stanowią osoby w wieku od 35 do 44 lat – ponad 24,2%. Bezrobotni w tym przedziale wieku plasują się również na drugim miejscu w powiecie jasielskim – 23,6% w 2006 r. Kolejna liczna grupa to osoby bezrobotne poniżej 24 roku życia. W 2006 r. ich udział w ogólnej liczbie osób bezrobotnych w gminie Kołaczyce wyniósł ponad 20,3%, natomiast w powiecie jasielskim 23,2%. Bezrobotni w wieku 45 lat i więcej stanowiły w gminie Kołaczyce 19,5%, a w powiecie jasielskim nieco więcej, bo 20,2%.

Analiza bezrobocia z uwzględnieniem wieku wskazuje na systematycznie obniżającą się liczbę bezrobotnych w wieku od 18 do 24 (z 288 w 2004 r. do 189 w 2006 r.), co jest wynikiem nie tylko ożywienia gospodarczego ale również wzrostu poziomu wykształcenia, oraz umiejętności. Młodzi ludzie coraz lepiej rozumieją mechanizmy działania rynku pracy i tym samym są bardziej skłonni do przekwalifikowania czy też podwyższania dotychczasowego wykształcenia poprzez uczestniczenie w różnego rodzaju kursach upatrując w tym możliwości pozyskania pracy. Na przestrzeni kliku analizowanych lat spada również odsetek osób bezrobotnych w następujących przedziałach wiekowych: od 25 do 34 oraz od 35 do 44.

Tabela 13. Bezrobotni według wykształcenia w gminie Kołaczyce w latach 2004-2006

Poziom wykształcenia	Liczba bezrobotnych w  2004 r.	Liczba bezrobotnych w  2005 r.	Liczba bezrobotnych w  2006 r.
wyższe	26	28	34
policealne i średnie zawodowe	225	213	194
średnie ogólnokształcące	36	47	47
zasadnicze zawodowe	420	381	310
gimnazjalne i poniżej	432	412	345

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Największe szanse na zatrudnienie mają absolwenci uczelni wyższych. Na przeciwnym biegunie szans znajdują się natomiast osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz gimnazjalne i poniżej.

Porównanie bezrobocia w 2006 r. w gminie Kołaczyce z bezrobociem w powiecie jasielskim ze względu na wykształcenie osób bezrobotnych wykazało jego podobną strukturę. W związku z tym można przyjąć następującą interpretację:

• szeregi bezrobotnych w największym stopniu zasilają osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej;

• nieco mniej liczną kategorię wśród bezrobotnych stanowią osoby legitymujące się wykształceniem policealnym, ogólnokształcącym i średnim zawodowym;

• najmniej liczną grupę stanowią osoby z wykształceniem wyższym.

Tabela 14. Bezrobotni według stażu pracy w gminie Kołaczyce w latach 2004-2006

Staż pracy	Liczba bezrobotnych w 2004 r.	Liczba bezrobotnych w 2005 r.	Liczba bezrobotnych w 2006 r.
do 1 roku	219	200	174
1 - 5	191	182	140
5 – 10	113	100	81
10 - 20	144	141	115
20 – 30	84	64	59
ponad 30	6	6	7
bez stażu	383	388	354

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Zdecydowanie najmniej liczną grupę bezrobotnych stanowią osoby, które przepracowały ponad 30 lat. Największy udział w zasileniu szeregu bezrobotnych mają natomiast mieszkańcy nie posiadający stażu pracy, charakteryzujący się dodatkowo brakiem kwalifikacji.

Tabela 15. Bezrobotni z terenu gminy Kołaczyce według czasu pozostawania bez pracy w latach 2004-2006

Czas pozostawania bez pracy	Liczba bezrobotnych w 2004 r.	Liczba bezrobotnych w 2005 r.	Liczba bezrobotnych w 2006 r.
do 1 miesiąca	63	68	50
1 – 3	163	131	103
3 – 6	99	118	94
6 – 12	127	101	87
12 – 24	169	156	138
ponad 24 miesiące	518	507	458

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Najliczniejszą grupę wśród osób bezrobotnych zarówno w gminie Kołaczyce, jak i  w  powiecie jasielskim stanowią osoby długotrwale bezrobotne tj. powyżej 24 miesięcy.

W 2006 r. w gminie Kołaczyce 49,2% bezrobotnych pozostawało bez pracy powyżej 24  miesięcy, w powiecie jasielskim osób długotrwale bezrobotnych było mniej, bo około 42,8%. W diagnozowanej gminie w 2006 r. w ewidencji bezrobotnych figurowało około 5,4% bezrobotnych, których czas oczekiwania na zatrudnienie nie przekroczył 1 miesiąca.

Największe problemy ze znalezieniem pracy mają osoby długotrwale bezrobotne, przy czym, im dłuższa przerwa w pracy, tym mniejsze szanse na jej ponowne uzyskanie. Przyczyną takiej tendencji są rosnące wymagania pracodawców, a także zmiany zachodzące w stosowanych technikach oraz organizacji pracy. Szybkość zmian zachodzących w gospodarce pociąga za sobą konieczność nieustannego podwyższania i uzupełniania kwalifikacji (edukacja przez całe życie), w wielu wypadkach także wiąże się z koniecznością zmiany zawodu. Osoby długotrwale bezrobotne w miarę upływu czasu tracą poczucie własnej wartości. Dezaktualizacji ulega wiedza, uprawnienia zawodowe i doświadczenie bezrobotnego, przez co staje się on mało interesujący dla pracodawcy i tym samym jego powrót na rynek pracy jest utrudniony.

Tabela 16. Wykaz osób bezrobotnych z gminy Kołaczyce według wybranych zawodów w latach 2004-2006

Wykonywany zawód, specjalność	Liczba osób bezrobotnych w latach
	2004	2005	2006
Bez zawodu	85	195	174
Technik rolnik	16	13	8
Asystent ekonomiczny	19	14	16
Pracownik administracyjny	14	12	13
Pracownik biurowy	38	29	28
Kucharz	41	38	37
Sprzedawca	55	47	36
Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej	25	26	24
Murarz	47	38	36
Ślusarz i zawody pokrewne	52	41	29
Cukiernik	17	20	15
Piekarz	13	17	13
Krawiec	25	25	18
Szwaczka	20	19	12
Robotnik gospodarczy	15	15	14
Robotnik budowlany	22	16	13
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym	40	37	32

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle

Zjawisko bezrobocia w największym stopniu dotyka osoby niewykształcone, bez zawodu. Zagrożenie pozostawaniem bez pracy z tytułu nieposiadania wyuczonego zawodu wciąż rośnie. Szeregi bezrobotnych z terenu gminy Kołaczyce w znacznym stopniu zasilają także przedstawiciele następujących zawodów: pracownik biurowy, kucharz, sprzedawca, murarz, ślusarz, a także robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych z terenu powiatu jasielskiego do najliczniejszych grup zawodowych należały osoby posiadające m.in. następujące zawody: sprzedawca, kucharz, ślusarz, asystent ekonomiczny, krawiec, pracownik biurowy oraz murarz.

Ze znalezieniem pracy kłopotów natomiast nie mają m.in.: inżynierzy, informatycy, nauczyciele, księgowi, ekonomiści, operatorzy maszyn i urządzeń, stolarze, kierowcy oraz robotnicy fizyczni.

W celu przeciwdziałania oraz ograniczania zjawiska bezrobocia Powiatowy Urząd Pracy w Jaśle podejmuje następujące działania:

• organizowanie robót publicznych;

• organizowanie prac interwencyjnych;

• organizowanie szkoleń oraz kursów podnoszących kwalifikacje osób bezrobotnych lub umożliwiających przekwalifikowanie się;

• organizowanie staży oraz przygotowania zawodowego;

• organizowanie prac społecznie użytecznych;

• zachęcanie pracodawców do zwiększania zatrudnienia poprzez refundacje kosztów wyposażenia i doposażenia nowo stworzonego stanowiska pracy, czy też poprzez jednorazową refundację pracodawcy poniesionych kosztów z tytułu opłacanych składek na ubezpieczenia społeczne.

Do zadań leżących w gestii Urzędu Pracy należy również objęcie szczególnym wsparciem bezrobotnych osób zamierzających otworzyć własną działalność gospodarczą. Przyszły przedsiębiorca może skorzystać z doradztwa oraz otrzymać jednorazową dotację ze środków Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej.

Wspieranie rozwoju drobnej przedsiębiorczości jest niezwykle ważną kwestią, ponieważ w niedługiej przyszłości każda z nich może stworzyć nowe miejsca pracy przyczyniając się tym samym do spadku poziomu bezrobocia oraz wzrostu poziomu życia mieszkańców kołaczyckiej ziemi.

3. ŚRODOWISKO

3.1 PRZYRODA

Gmina Kołaczyce posiada dobrze zachowane środowisko przyrodnicze. Niewątpliwym jej atutem są lasy, które zajmują ok. 32% jej obszaru stwarzając dogodne warunki dla rozwoju agroturystyki. Na terenie gminy występuje prawdziwe bogactwo fauny i flory, wśród którego dostrzec można unikalne gatunki zwierząt, ptaków oraz roślin.

Dominującymi gatunkami drzewostanu są jodły, buki, sosny oraz dęby. Spotkać można również iwę, jarzębinę, dziki bez, kalinę i leszczynę. W dolinach rzek występuje wierzba łoza, która dodaje uroku okolicznym krajobrazom, natomiast na podmokłych terenach dojrzeć można olchę. W tutejszych lasach i zagajnikach żyją nie tylko sarny i zające, ale także kuny, łasice, wiewiórki popielice oraz piżmowce. Z ptaków drapieżnych spotka się jastrzębie, kanie i sowy. Zagajniki natomiast przepełnione są drobnym ptactwem, którego przedstawiciele to m.in. dzikie gołębie, kukułki, gawrony, wrony czy też sroki. Z kolei na terenach podmokłych, w pobliżu rzek i potoków gnieżdżą się bociany, czajki oraz dzikie kaczki. Niezwykle bogaty jest również świat owadów, motyli oraz chrząszczy kołaczyckiej ziemi.

Niewątpliwie atutem gminy jest nieskażone powietrze, do czego przyczynia się położenie z dala od głównych ośrodków zanieczyszczeń.

3.2 ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA

Powietrze na terenie gminy Kołaczyce można uznać za nieskażone. Negatywny wpływ na jego jakość wywierają jednak przemysłowe i lokalne kotłownie, źródła technologiczne oraz komunikacja samochodowa. Źródłem zanieczyszczenia są również funkcjonujące na terenie gminy przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą.

Gmina posiada stosunkowo dobrze uregulowaną gospodarkę odpadami komunalnymi, które wywożone są na wysypiska śmieci znajdujące w miejscowości Brzostek oraz w Jaśle. Za zagrożenie należy uznać „dzikie” wysypiska śmieci powstające najczęściej w lasach, w pobliżu rzek oraz w innych niedozwolonych miejscach. Mając na uwadze dobro środowiska przyrodniczego gmina Kołaczyce prowadzi działania w zakresie racjonalizacji gospodarki odpadami oraz uświadomienia mieszkańcom potrzeby troszczenia się o dziedzictwo natury.

Głównymi źródłami hałasu są komunikacja, zakłady usługowe, maszyny i urządzenia pracujące na wolnym powietrzu, jak również urządzenia komunalne. Z uwagi na to, że na terenie Gminy występuje małe nasilenie ruchu komunikacyjnego hałas nie jest uciążliwy dla środowiska.

Innym źródłem zanieczyszczenia środowiska są ścieki, które przyczyniają się do pogorszenia stanu lokalnych rzek i potoków.

3.3 SUROWCE MINERALNE

Do najważniejszych surowców mineralnych na terenie gminy Kołaczyce zaliczyć można żwiry i piaski występujące w dolinie Wisłoki oraz pokłady gliny, która w przeszłości wykorzystywana była do produkcji garncarskiej. Surowce te nie są obecnie eksploatowane na skalę przemysłową.

3.4 ZASOBY WODNE

Podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności gminy w wodę są ujęcia wód powierzchniowych. Gmina jest zasobna w wody powierzchniowe, lecz wykorzystanie ich jest ograniczone ze względu na duże wahania w skali rocznej oraz silny odpływ. Przez teren gminy przepływają trzy potoki: w Bieździedzy na odcinku 5 km, od Sowiny do Bieździedzy 4  km, w Sieklówce na odcinku 3 km. Na terenie gminy zauważalny jest jednak brak regulacji rzek (Bieździedzy) i potoków, co przy pojawiających się intensywnych opadach (latem) oraz topniejącą pokrywą śnieżną (zimą) skutkuje częstymi wylewami oraz powodziami będącymi poważnym zagrożeniem dla mieszkańców.

Przez zachodnią granicę gminy płynie Wisłoka, której wody w 2006 r. określić można jako wody o zadawalającej jakości. Ilość ścieków wymagających oczyszczenia odprowadzanych do zlewni rzeki Wisłoki w latach 2000-2005 stopniowo maleje. Systematycznie wzrasta natomiast ilość odprowadzonych ścieków oczyszczonych. (www.wisloka.tarnow.pl)

4. GOSPODARKA

4.1 ROLNICTWO

Rozwój oraz wzrost opłacalności rolnictwa w gminie Kołaczyce jest ograniczony przez kilka czynników, wśród których wyróżnić można: ukształtowanie terenu, jakość gleb, warunki klimatyczne, niekorzystną strukturę obszarową oraz niewyspecjalizowaną produkcję gospodarstw rolnych.

Na terenie gminy Kołaczyce dominują tereny o rzeźbie wysokofalistej - zajmują one 60% jej powierzchni, natomiast pozostałe 40% terenu stanowią płaskorówniny. Taka powierzchnia terenu znacznie utrudnia rolnikom efektywne gospodarowanie. Zróżnicowane ukształtowanie powierzchni w połączeniu z dużą ilością opadów wywołuje niekorzystne zjawisko w postaci erozji gleb. Na terenie diagnozowanej gminy przeważają gleby dobre, jednak na ich jakość negatywnie wpływa wysoki poziom zakwaszenia.

Inną zidentyfikowaną barierą opóźniającą i utrudniającą rozwój rolnictwa jest niekorzystna struktura obszarowa gospodarstw rolnych oraz niekorzystny rozłóg pól.

Nie bez znaczenia jest również charakter produkcji rolnej, którą określić można jako wielokierunkową. Większość gospodarstw rolnych nastawiona jest na niskotowarową, wszechstronną oraz nie wyspecjalizowaną produkcję, podczas gdy rynek nastawiony jest na duże partie jednorodnych płodów rolnych, spełniających wysokie wymagania jakościowe. Producenci rolni funkcjonujący w wyżej opisanych warunkach przegrywają walkę konkurencyjną na rynku, ponieważ nie są w stanie skutecznie konkurować z dobrze prosperującymi, wyspecjalizowanymi gospodarstwami. Ponadto rolnicy zamieszkujący gminę nie współdziałają ze sobą w celu poprawienia swojej sytuacji materialnej i nie organizują się chociażby w grupy producenckie, w których funkcjonowanie z pewnością zwiększyłoby ich konkurencyjność oraz ułatwiło negocjacje z przedstawicielami zakładów przetwórczych.

Analizując stan środowiska naturalnego, a także sytuację rolników z gminy Kołaczyce dostrzega się pewną szansę na rozwój gospodarstwa ekologicznego. W obecnych warunkach przy występowaniu tak dużego rozdrobnienia gospodarstw rolnych charakteryzujących się dodatkowo niską towarowością to właśnie rolnictwo ekologiczne może wpłynąć na jego systematyczny rozwój. Za zaangażowaniem się rolników w ekologiczną produkcję przemawia również ciągły wzrost zainteresowania ludności zdrową żywnością.

Wykres 12. Struktura użytkowania terenu w gminie Kołaczyce w 2005 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Największą rolę w gospodarce gminy Kołaczyce odgrywa rolnictwo, z uwagi na to, że aż 60% jej powierzchni stanowią użytki rolne. Wielu mieszkańców gminy utrzymuje się z prowadzonej działalności rolniczej w postaci niewielkich rodzinnych gospodarstw rolnych o wielokierunkowej produkcji nastawionej głównie na uprawę zbóż i hodowlę bydła oraz drobiu.

Wykres 13. Struktura użytków rolnych w gminie Kołaczyce w 2005 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Gleby występujące na terenie gminy można podzielić w następujący sposób:

Wykres 14. Bonitacyjna klasyfikacja gleb w gminie Kołaczyce

Gleby występujące na terenie Gminy Kołaczyce zaliczane są od II do VI klasy bonitacyjnej. Większość gleb zbonifikowana jest w klasach IVa, następnie IVb, IIIb, IIIa, V, II, natomiast najmniej jest gruntów klasy VI. Pod względem zawartości metali ciężkich gleb mieszczą się w I klasy czystości za wyjątkiem gleb zlokalizowanych przy głównych szlakach komunikacyjnych.

Do dalszej diagnozy stanu rolnictwa na terenie gminy Kołaczyce wykorzystano dane pochodzące z Powszechnego Spisu Rolnego, przeprowadzonego w Polsce w 2002 r.

W roku 2002 na terenie gminy Kołaczyce funkcjonowało 1748 gospodarstw, z których blisko 100% stanowiły gospodarstwa indywidualne.

Tabela 17. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Liczba gospodarstw rolnych (w szt.)
	do 1ha	1-5 ha	5-10 ha	10-15 ha	> 15 ha
Gmina Kołaczyce	608	1064	73	0	0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w gminie Kołaczyce jest niska i wynosi 3,4 ha, w województwie podkarpackim 4,23 ha, natomiast w kraju 9,57 ha.

Tabela 18. Gospodarstwa według rodzaju i celu produkcji w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Liczba gospodarstw rolnych	%
Gospodarstwa nie prowadzące produkcji rolniczej	237	13,56
Gospodarstwa produkujące wyłącznie na potrzeby własne	598	34,21
Gospodarstwa produkujące głównie na potrzeby własne	774	44,28
Gospodarstwa produkujące głównie na rynek	139	7,95
Ogółem:	1748	100

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Na terenie gminy Kołaczyce zdecydowaną większość stanowią małe gospodarstwa rolne o  powierzchni do 1 ha oraz od 1 do 5 ha, które znaczną część lub całość wytworzonej produkcji przeznaczają na zaopatrzenie w żywność swojej rodziny. Podobna tendencja zauważalna jest wśród gospodarstw rolnych na terenie powiatu jasielskiego. Gospodarstwa te w zdecydowanej większości (80% według Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r.) zarządzane są przez osoby nie posiadające wykształcenia rolniczego, jedynie znikoma ich część (0,26%) prowadzona jest przez osoby legitymujące się wyższym wykształceniem rolniczym. Taka struktura wykształcenia wśród osób odpowiedzialnych za kierowanie gospodarstwem rolnym znacznie spowalnia tempo przemian zachodzących w rolnictwie.

Nic nie wskazuje na to, aby niekorzystna struktura obszarowa gospodarstw rolnych uległa w najbliższym czasie szybkiej przemianie. Jednak zamiany są konieczne, ponieważ duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych jest przyczyną niskiej towarowości produkcji rolnej, co w bezpośredni sposób przekłada się na ich wyniki ekonomiczne. Konsekwencją istniejącego rozdrobnienia jest wielokierunkowa i niewyspecjalizowana produkcja.

Tabela 19.Wyposażenie techniczne gospodarstw rolnych w budynki i budowle

w gminie Kołaczyce

Wyposażenie gospodarstw rolnych w budynki i budowle [w sztukach]
Wyszczególnienie	obory	chlewnie	kurniki	budynki wielofunkcyjne	stodoły	gnojowniki
Gmina Kołaczyce	212	8	61	1005	278	625

Źródło: www.jaslo.powiat.pl

Dominującą formę zabudowy gospodarskiej stanowią budynki wielofunkcyjne, które także zajmują największą powierzchnię tj. 78881 m² .

Tabela 20. Powierzchnia budynków i budowli wykorzystywanych

przy produkcji rolniczej w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Powierzchnia w m2
Obory	6898
Chlewnie	252
Kurniki	1116
Stodoły	17074
Wiaty	3109
Garaże	9286
Budynki wielofunkcyjne	78881
Inne pomieszczenia	1636
Ogółem:	118252

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Tabela 21. Maszyny i urządzenia rolnicze w gminie Kołaczyce

Maszyny i urządzenia rolnicze (w sztukach)
Wyszczególnienie	Ciągniki	Samochody ciężarowe	Kombajny zbożowe
Gmina Kołaczyce	367	9	21

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Do podstawowych maszyn rolniczych zalicza się ciągniki. Nieliczne gospodarstwa rolne wyposażone są w bardziej specjalistyczne maszyny w postaci kombajnów zbożowych czy też w samochody ciężarowe. Ilość kombajnów związana jest z dominującą w strukturze produkcji roślinnej uprawą zbóż.

Produkcja roślinna w gminie Kołaczyce

Tabela 22. Powierzchnia zasiewów głównych ziemiopłodów w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Powierzchnia zasiewów głównych ziemiopłodów (w ha)
	zboża	strączkowe jadalne	ziemniaki	pastewne	pozostałe i warzywa
Gmina Kołaczyce	1024	1,6	429	37	65

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Analiza powierzchni zasiewów poszczególnych ziemiopłodów uprawianych na terenie gminy Kołaczyce jednoznacznie wskazuje na zboża – jako dominujący kierunek produkcji rolniczej. Bardzo popularna jest również uprawa roślin okopowych.

Produkcja roślinna ukierunkowana jest przede wszystkim na produkcję pasz i samozaopatrzenie gospodarstw.

Tabela 23. Struktura powierzchni zasiewów głównych zbóż w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych (w ha)
	pszenica	żyto	jęczmień	owies	pszenżyto
Gmina Kołaczyce	655	39	21	201	13

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

W strukturze zasiewów podstawowych zbóż zdecydowanie najczęściej uprawianym gatunkiem jest pszenica (około 70%), a następnie owies (około 21%). Najmniejszy udział w strukturze zasiewów przypada na typowo paszowe zboże, jakim jest pszenżyto.

Produkcja zwierzęca w gminie Kołaczyce

W produkcji zwierzęcej dominuje chów drobiu, bydła, oraz trzody chlewnej. Tutaj również zauważalne jest ukierunkowanie produkcji właścicieli gospodarstwach na tzw. samozaopatrzenie . Zjawisko to zdaje się potwierdzać skala produkcji ziemiopłodów.

Pomimo intensywnej pracy doradców rolnych z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Jaśle nie udało się utworzyć w powiecie grup producentów rolnych z uwagi na istniejące, a  trudne do przełamania bariery psychologiczne.

Tabela 24. Stan pogłowia zwierząt gospodarskich w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Bydło w tym krowy	Trzoda chlewna	Owce	Kozy	Konie	Drób
Gmina Kołaczyce	1102	724	19	96	235	33109

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Podsumowanie produkcji roślinnej oraz zwierzęcej

W gospodarstwach rolnych dominuje uprawa zbóż i roślin okopowych, natomiast w produkcji zwierzęcej chów bydła i trzody chlewnej. Przyczyną zaistniałej struktury upraw roślin oraz struktury chowu zwierząt jest tendencja do wykorzystywania przez rolników swoich gospodarstw do produkcji żywności na własne potrzeby. W gospodarstwach rolnych wytwarzana jest niewielka ilość różnorodnych płodów rolnych, a także utrzymywana mała liczba zwierząt. Konsekwencją takiej sytuacji jest brak możliwości dostarczenia zakładom przetwórczym wysokiej jakości dużych partii jednolitego surowca. Rolnicy napotykają ponadto na wiele trudności związanych ze zbytem wytworzonych produktów pomimo ich bardzo dobrej jakości. Mają osłabioną pozycję negocjacyjną w kontaktach z  zakładami przetwórczymi, w związku z czym niejednokrotnie nie udaje im się wynegocjować dobrej ceny za wyprodukowane płody rolne.

W ostatnim czasie wzrasta zainteresowanie produkcją sadowniczą, jak również zakładaniem plantacji krzewów i roślin owocowych. Zakładaniu plantacji roślin sadowniczych sprzyjają korzystne warunki glebowo-klimatyczne. Nie ulega wątpliwości, że zarówno sadownictwo, jak i prowadzenie plantacji jagodowych mogą okazać się w przyszłości kierunkiem działalności pobudzającym rozwój drobnych gospodarstw rolnych. Produkcja owoców jest niezwykle pracochłonna, można w nią zaangażować występujący w sferze rolnictwa nadmiar „rąk do pracy”. Ogromne znaczenie ma tu również dobra kondycja funkcjonujących w okolicy zakładów przetwórstwa owocowo – warzywnego będących potencjalnymi odbiorcami wyprodukowanych płodów rolnych.

Tabela 25. Powierzchnia upraw poszczególnych gatunków drzew owocowych w gminnie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Powierzchnia upraw poszczególnych gatunków drzew owocowych (w ha)
	jabłonie	grusze	śliwy	wiśnie	czereśnie	pozostałe
Gmina Kołaczyce	24	1	3	5	1	1

Źródło: www.jaslo.powiat.pl

Dominującym gatunkiem drzew owocowych uprawianym na terenie gminy Kołaczyce są jabłonie. Uprawa pozostałych gatunków ma znaczenie marginalne.

Tabela 26. Powierzchnia upraw poszczególnych krzewów owocowych

i plantacji jagodowych w gminie Kołaczyce

Wyszczególnienie	Powierzchnia upraw poszczególnych krzewów owocowych i plantacji jagodowych  (ha)
	agrest	porzeczki	maliny	pozostałe: morele, brzoskwinie, orzechy włoskie
Gmina Kołaczyce	3	46	1	0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Analiza uprawy poszczególnych krzewów owocowych wykazała, że największy udział w  powierzchni upraw przypadł krzewom porzeczki. Uprawa tych krzewów owocowych tak chętnie skupowanych przez zakłady przetwórcze został objęły obszar 46 ha.

Do głównych odbiorców produktów rolnych wyprodukowanych na terenie gminy Kołaczyce zaliczyć można:

• Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „PEKTOWIN” w Jaśle

• Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „KORCZYNA” w Korczynie

• JASAN Sp. z o.o. Poland

• ZPOiW VORTUMNUS Sp. z o.o. w Lisowie

• Chłodnia Tarnów

• właściciele sklepów spożywczych

• klienci placów targowych

Z uwagi na silne rozdrobnienie rolnictwa bardzo cenna staje się każda firma skupiająca i  przetwarzająca płody rolne wyprodukowane przez tutejsze gospodarstwa.

Szansą dla wielu gospodarstw rolnych funkcjonujących na tym stosunkowo czystym ekologicznie terenie może okazać się produkcja ekologiczna lub poprowadzenie gospodarstwa agroturystycznego.

Zamieszkujący gminę rolnicy mogą skorzystać ze wsparcia w postaci doradztwa w zakresie prowadzonej działalności rolniczej, a także planowanych inwestycji. Według informacji uzyskanych w Powiatowym Zespole Doradztwa Rolniczego w Jaśle w 2006 okoliczni mieszkańcy mogli uczestniczyć w następujących szkoleniach:

• Kwotowanie produkcji mleka w Polsce – 1 szkolenie;

• Wymogi kodeksu dobrej praktyki rolniczej dla gospodarstw specjalizujących się w  chowie bydła – 1 szkolenie;

• Podstawy rolnictwa ekologicznego – 1 szkolenie;

• Nowoczesna technologia uprawy ziemniaków – 1 szkolenie;

• Upowszechnienie metod produkcji oraz stylu życia przyjaznego dla środowiska

– 1 szkolenie;

• Wpływ racjonalnego żywienia na zdrowie człowieka – 2 pokazy żywieniowe.

W 2007 roku odbyły się następujące szkolenia:

• Organizacyjno –prawne aspekty działalności agroturystycznej – 1 szkolenie;

• Spełnienie standardów w dziedzinie ochrony środowiska , zwierząt i konsumenta a  uzyskanie dopłat bezpośrednich - 1 szkolenie 4 - dniowe.

Do końca 2007 r. odbędą się szkolenia dotyczące następujących tematów:

• Spełnienie standardów w dziedzinie ochrony środowiska , zwierząt i konsumenta a  uzyskanie dopłat bezpośrednich - 1 szkolenie 4 dniowe dla kolejnej grupy rolników;

• Wdrażanie zasad zwykłej dobrej praktyki rolniczej – 1 szkolenie;

• Minimalne wymagania dla gospodarstw rolnych dotyczące zasady wzajemnej zgodności w systemie jednolitej płatności – 1 szkolenie;

• Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego ( I oś PROW 2007-2013)

- 1 szkolenie;

• Poprawa środowiska naturalnego na obszarach wiejskich (II oś PROW 2007-2013)

- 1 szkolenie;

• Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

( III oś PROW 2007-2013).- 1 szkolenie.

4.2 LEŚNICTWO

Diagnozowana gmina wykazuje blisko 32 % wskaźnik lesistości, co plasuje ją na trzecim miejscu w powiecie jasielskim, zaraz za gminą Krempna oraz gminą Dębowiec, gdzie wskaźnik ten wynosi odpowiednio 74,4% oraz 32,8%. Dla porównania średnia lesistość powiatu jasielskiego wynosi 36,3% , województwa podkarpackiego 36,6%, natomiast średnia lesistość kraju to 28,8%. Stosunkowo wysoki procent powierzchni leśnej w stosunku do powierzchni ogółem terenu gminy Kołaczyce wywiera niewątpliwie duży wpływ na funkcjonowanie jej mieszkańców oraz warunki bytowania i rozwoju fauny i flory.

Największym kompleksem leśnym w okolicach gminy Kołaczyce jest pogórzański masyw Wzgórz Warzyckich. W jego obrębie dominującymi gatunkami drzewostanu są jodły, buki, sosny oraz dęby. Spotkać można również iwę, jarzębinę, dziki bez, kalinę i leszczynę.

Powierzchnia gruntów leśnych w 2005 r. na terenie gminy Kołaczyce wynosiła 1929,60 ha, a struktura ich własności przedstawiała się następująco:

Tabela 27. Powierzchnia gruntów leśnych w gminie Kołaczyce w 2005 r.

Forma własności lasów	Powierzchnia gruntów leśnych w ha	%
Grunty leśne publiczne ogółem	1426,90	73,95
Grunty leśne prywatne	502,70	26,05
Suma	1929,60	100

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Występujące na terenie gminy lasy w zdecydowanej większości są własnością publiczną.

W rękach prywatnych znajduje się około 26 % powierzchni gruntów leśnych.

Tabela 28. Struktura powierzchni gruntów nieleśnych zalesionych i przeznaczonych

do zalesienia w gminie Kołaczyce w 2005r.

Struktura powierzchni gruntów nieleśnych zalesionych i przeznaczonych do zalesienia	Powierzchnia w ha	%
Zalesienia lasy publiczne ogółem	7,5	76,53
Zalesienia prywatne	2,3	23,47
Suma	9,8	100

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Tabela 29. Odnowienia i zalesienia w gminie Kołaczyce w 2005 r.

Struktura odnowień	Powierzchnia w ha	Struktura zalesienia	Powierzchnia w ha
Lasy prywatne	2,4	Lasy prywatne	2,3
Lasy gminne	2,4	Lasy gminne	0,0
Suma	4,8	Suma	2,3

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Struktura odnowień w lasach prywatnych i gminnych kształtuje się na jednakowym poziomie. W lasach będących własnością prywatną w roku 2005 zalesianiu poddano 2,3 ha użytków.

Tabela 30. Pozyskiwanie drewna (grubizny) w gminie Kołaczyce w 2005 r.

Pozyskiwanie drewna	Ilość w m3	%
Lasy prywatne	157	36,18
Lasy państwowe	277	63,82
Suma	434	100

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

W 2005 r. z terenu lasów państwowych pozyskano 277 surowca drzewnego w postaci tzw. grubizny, która wykorzystywana jest głównie przez zakłady tartaczne.

4.3 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

Tabela 31. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON

wg sekcji PKD w 2006 r.

Wyszczególnienie	Liczba jednostek gospodarczych
Jednostki sektora publicznego	29
Jednostki sektora prywatnego	277
Ogółem	306

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Na terenie gminy Kołaczyce przeważają podmioty gospodarcze należące do sektora prywatnego. Wśród jednostek sektora publicznego zdecydowaną większość stanowią państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego (25 podmiotów). Natomiast wśród jednostek sektora prywatnego dominują osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (243 podmioty).

Podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie Gminy Kołaczyce wg PKD w 2006 r.:

• Rolnictwo, Łowiectwo i Leśnictwo 7

• Przetwórstwo przemysłowe 28

• Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 1 pub.

• Budownictwo 48

• Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 106

• Hotele i restauracje 6 (w tym 1 pub.)

• Transport, gospodarka magazynowa i łączność 11

• pośrednictwo finansowe 7

• Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 31

• Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i  powszechne ubezpieczenia zdrowotne 6 (w tym 2 pub.)

• Edukacja 26 (w tym 22 pub.)

• Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 6 (w tym 2 pub.)

• Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 23  (w  tym1  pub.)

Dominującą formą działalności gospodarczej prowadzoną na terenie gminy jest handel hurtowy i detaliczny, a następnie różnego rodzaju usługi. W dalszej kolejności wyróżnić można budownictwo, obsługę nieruchomości oraz przetwórstwo przemysłowe.

Analizując usługi świadczone przez miejscowe firmy dostrzeżona została dominacja usług samochodowych oraz budowlanych.

Tabela 32. Ilość wydawanych zaświadczeń dla podmiotów gospodarczych

w latach 2000-2006

Lata	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	czerwiec 2007
Ilość wydanych zaświadczeń	61	71	34	45	30	31	22	14
Ilość zlikwidowanych podmiotów gospodarczych	44	39	17	23	14	35	15	18

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kołaczyce

Z roku na rok maleje liczba wydawanych zaświadczeń o prowadzonej działalności gospodarczej. Przyczyn tego niekorzystnego zjawiska należy upatrywać w zubożeniu ludności, niechęci do podjęcia ryzyka, trudnościami w dostępie do preferencyjnych kredytów, a także trudnościami w uzyskaniu poręczeń kredytowych. Istotnym czynnikiem hamującym powstawanie oraz rozwój przedsiębiorczości jest również brak wiedzy ekonomicznej w  zakresie prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Barierą okazują się także problemy ze zbytem oraz dystrybucją towarów. Wymienione czynniki hamujące są powodem nie zagospodarowania istniejących na terenie gminy zasobów.

Niewątpliwie szansą na dalszy rozwój gminy oraz na ograniczenie poziomu bezrobocia są mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Niezwykle ważne jest powstawanie nowych podmiotów gospodarczych, jak również dbałość o ekonomiczną kondycję już istniejących.

Do najważniejszych pracodawców w gminie Kołaczyce należą następujące podmioty gospodarcze:

• PPHU ASTRA Sp. z o.o. w Krajowicach

• Piekarnia U. i K. Czech w Kołaczycach

• Masarnia w Kołaczycach Wyrobów mięsnych Barbara Rączka Kołaczyce

• Zakład Ceramiki Budowlanej w Bieździadce

• PPH U SAWA s.c. Nawsie Kołaczyckie

• Handel Usługi Drewno Józef Filar Nawsie Kołaczyckie

• Stacja Paliw ENERGOPAL w Kołaczycach

• Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach

• Bank Spółdzielczy w Kołaczycach

• Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kołaczycach

Władzom gminy zależy na pozyskaniu inwestorów zewnętrznych, którzy wsparliby zachodzące w jej obrębie procesy restrukturyzacyjne. Bliska jest im także sytuacja sektora MŚP, które odgrywają tak istotną rolę w rozwoju gospodarczym gminy.

Inwestycje

W Gminie Kołaczyce istnieje możliwość wynajęcia lokalu pod działalność gospodarczą w  postaci:

• wynajem sali od Gminnej Spółdzielni „SCh” w Kołaczycach

• wynajem pomieszczeń od Rzemieślniczej Spółdzielni Pracy Skórzanej w Kołaczycach

• dom strażaka w Kołaczycach

• dom strażaka w Bieździedzy

• wynajem lokali u prywatnych właścicieli

• wynajem mienia komunalnego

Na inwestorów czekają ponadto:

• zespół parkowy w Bieździadce (6,47 ha),

• tereny wokół stawów w Krajowicach (6,50 ha),

• błonia nad rzeką Wisłoką w Kołaczycach (28,60 ha)

• teren o powierzchni około 4 ha w Bieździadce.

Dalszemu rozwojowi inwestycji w gminie sprzyjać będą działania mające na celu poprawienie infrastruktury technicznej. Zwiększona dostępność komunikacyjna gminy uczyni ją bardziej atrakcyjną w oczach inwestorów. Niezwykle ważne jest również wypracowanie klarownych mechanizmów udzielania pozwoleń na lokalizację inwestycji, przyjazna inwestorom polityka podatkowa gminy oraz oddawanie pod inwestycje nowych terenów.

4.4 TURYSTYKA

Gmina Kołaczyce to obszar atrakcyjny nie tylko ze względu na walory krajobrazowe i  przyrodnicze, ale także na zabytki przeszłości. Stanowi ciche i spokojne miejsce wypoczynku oraz kontaktu turystów z nieskażoną przyrodą. To uroczy, kuszący zakątek Polski pełen szemrzących strumyków, potoków i rzek, urzekający niepowtarzalną urodą - wciąż jednak czekający na odkrycie.

Atrakcyjność turystyczną gminy podkreśla występujący na jej ternie rezerwat przyrodniczo-geologiczny „Golesz” o powierzchni 27 ha, na terenie którego spotkać można grupę ostańców z piaskowca ciężkowickiego. Na wzgórzu Golesz spragniony wrażeń turysta odnaleźć może ruiny umocnień obronnych zamczyska z XIV wieku.

Na amatorów turystki pieszej i rowerowej czekają oznakowane szlaki turystyczne, które ułatwiają poznanie uroku tutejszych zakątków. Wędrowiec poruszający się żółtym szlakiem turystycznym łączącym Pogórze Ciężkowickie z doliną Wisłoki, oraz Pasmo Brzanki z  Liwoczem w Pogórzu Ciężkowickim z Pasmem Góry Klonowej na Pogórzu Strzyżowsko – Dynowskim ma możliwość podziwiania pięknych krajobrazów występujących na tym obszarze. Z kolei 56-kilometrowy szlak spacerowy oznaczony biało-czerwonymi kwadracikami prowadzący przez miejscowości: Przymówka, Krajowice, Trzcinica, Skołyszyn oraz Święcany zachęca turystów do zwiedzania m.in. zabytkowych kościołów, dworków, prahistorycznych osad, mogił – kurhanów, grodzisk, cmentarzy wojennych, rezerwatów przyrody oraz parków krajobrazowych. Na wysportowanych turystów czekają ciekawe miejsca wspinaczkowe w postaci krajowickich skałek.

Atrakcje gminy Kołaczyce świadczące o jej atrakcyjności turystycznej oraz o  bogatej przeszłości:

Bieździadka

• cmentarz wojskowy nr 41 z okresu I wojny światowej;

• ruiny dworu z XVIII w. wraz z podworskim parkiem z licznym drzewostanem;

• Obelisk Nowakowskiego przy kościele w miejscowości Bieździedza, kamienny z  1839 r.

Bieździedza

• paradna musztra Oddziału Kosynierów upamiętniająca bitwę pod Racławicami;

• siedliska bluszcza pospolitego;

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Trójcy z XV w. – gotycki murowany z  łamanego piaskowca z dobudowaną wieżą dzwonnicy;

• ogrodzenie murowane w 1887 r. oraz bramka kościelna murowana w latach 1750-  1799;

• 700–letnie dęby obok kościoła parafialnego;

• kamienna dzwonnica wolnostojąca z XV w.;

• barokowa kropielnica z XVIII w.;

• kaplica pod wezwaniem Zwiastowania NMP z 1615 r.;

• XIX - wieczny dwór Romerów z czterokolumnowym portykiem;

• kaplica grobowa Zborowskich z 1875 r. – właścicieli Bieździedzy;

• ślady zamczyska noszące nazwę „Baszty” zachowane na pograniczu Bieździedzy i  Bieździadki;

• spichlerz plebański, murowany w1850-1899;

• podworski park krajobrazowy;

• rozwalisko z XVIII – wiecznego dworu w parku na skarpie;

• dwa cmentarze żołnierskie z I wojny światowej;

Kołaczyce

• ratusz murowany w 1880 roku;

• drewniany dom 1800-1825;

• dom murowany 1800-1825 - dawna karczma;

• dom Zajazd „Wygoda”, murowany 1775-1825;

• zabytkowy dom drewniany z podcieniami na 4 kolumnach z 1792 r.

• fontanna „Bartek”

• kościół parafialny pod wezwaniem Św. Anny w stylu neogotyckim, wewnątrz którego odnaleźć można zabytkową barokową kropielnicę i chrzcielnicę z XVII w. będącymi zabytkami z poprzedniego kościoła;

• kaplica cmentarna Parafii Rzymsko-Katolickiej z 1910 r.;

• kapliczka św. Anny z XIX w.;

• kapliczka Matki Boskiej Szkaplerznej wybudowana w 1907 r.;

• kapliczka Pana Jezusa Frasobliwego w koronie „Knopów” z 1914 r. ufundowana przez Bractwo Tkackie;

• figura Matki Boskiej z 1803 r. w Rynku opatrzona następującą inskrypcją „Bojownikom na chwałę RP 1830 – 1831 -1863;

Krajowice

• malownicze tereny nad Wisłoką;

• cmentarze żołnierskie z I wojny światowej

• mogiła żydowska, w której pochowani są Żydzi rozstrzelani przez Niemców w 1942 r.;

• Golesz - ślady wczesnośredniowiecznego grodziska oraz resztki ruin zamku murowanego z XIV w.

Lublica

• schronisko młodzieżowe;

• przy drodze z Bieździedzy do Lublicy znajduje się cmentarz wojenny nr 41 z I wojny światowej.

Nawsie Kołaczyckie

• dąb szypułkowy liczący około 200 lat;

• dawniej istniała tu fabryka perkali (1786 r.).

Sieklówka

• kilka starych chałup i kapliczek;

• miejsce po starym dworze rozebranym pod koniec XIX wieku;

• cmentarz żołnierski położony 200 m od kościoła, w którym spoczywają żołnierze austriaccy polegli w 1914 r.;

Miłośnikom ciekawych historii Gmina Kołaczyce oferuje legendy związane z „wąsami” oraz historię o legendarnych mieczach w Bieździedzy.

Na terenie gminy Kołaczyce poprzez obrzędy, tańce, śpiew i muzykę, a także ludowe stroje kultywuje się rodzimą tradycję. W miejscowości Bieździedza nadal podtrzymywana jest stara tradycja – sięgająca roku 1897, kiedy to uformowany oddział kozaków ćwiczył paradną musztrę. Dla upamiętnienia bitwy pod Racławicami odział kozaków został przemianowany na Oddział Kosynierów i obecnie trzyma straż przy Grobie Chrystusa oraz uświetnia swoją obecnością uroczystości świąt narodowych. Odpoczywający w Bieździedzy turysta może podziwiać paradujący ulicami odziany w tradycyjne stroje Oddział Kosynierów - będący ewenementem na Podkarpaciu - nawiązujący do Powstania Kościuszkowego. W tej samej miejscowości działa Zespół Ludowy „Pogórzanie”, którego członkowie ubrani w tradycyjne stroje ludowe prezentują przekazywany z pokolenia na pokolenie bogaty repertuar utworów.

Gmina Kołaczyce posiada słabo rozwiniętą infrastrukturę okołoturystyczną, którą tworzą:

- Internat Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Kołaczycach

- „Zajazd po Skałą” w Krajowicach

- Restauracja „Bartek” w Kołaczycach

- Bar „Wierzbinki” Nawsie Kołaczyckie

Baza noclegowa i gastronomiczna znajdująca się w pobliżu gminy Kołaczyce składa się z  następujących obiektów:

• Dom Wycieczkowy MOSiR w Jaśle

• Hotel „GROSAR” w Jaśle

• Hotel "Małopolska" w Jaśle

• Hotelik "Amigo" w Jaśle

• Hotelik "Energopal" w Jaśle

• Apartamenty w "Berlinie" przy Rafinerii LOTOS w Jaśle

• Zajazd "Pod Goleszem" w Jaśle

• Minihotel Bieszczady w Jaśle

• Hotel EUROPA w Jaśle

• VENKO Pokoje gościnne w Jaśle

• Pokoje gościnne "GAMRAT" w Jaśle

W najbliższym otoczeniu gminy znajdują się następujące biura podróży:

• „BisPol” w Jaśle

• „Jolanda” w Jaśle

• „Radtur” w Jaśle

• „Wagabunda” w Jaśle

Informacja turystyczna:

• Polsko – Słowackie Centrum Inicjatyw Gospodarczych i Turystycznych w Jaśle

• Lokalna Organizacja Turystyczna „Beskid Niski” w Jaśle

• Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze w Jaśle

• Towarzystwo Turystyczne „Karpaty” w Krośnie

• Punkt Informacji Kulturalno-Turystycznej w Krośnie

• Ośrodek Informacji Turystycznej w Krośnie

Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi wymaga stosowania szczególnych działań i środków. Gmina Kołaczyce stara się stworzyć optymalne warunki do powstrzymywania procesów degradacji środowiska oraz do zachowania jego równowagi ekologicznej. Działania władz skierowane zostaną także w kierunku pobudzenia ruchu turystycznego.

4.5 ŚRODOWISKO OTOCZENIA BIZNESU

Infrastruktura finansowa gminy Kołaczyce jest bardzo słabo rozwinięta. W gminie funkcjonuje jedynie Bank Spółdzielczy, w którym okoliczni mieszkańcy oraz przedsiębiorcy mogą uzyskać kredyty na cele konsumpcyjne, rolnicze, rolniczo-preferencyjne, inwestycyjne dla działalności gospodarczej oraz obrotowe w ramach działalności gospodarczej. Z uwagi na to, że możliwości finansowe banku są ograniczone mieszkańcy gminy zmuszeni są ubiegać o  wyższe sumy kredytów i pożyczek w innych bankach. Obsługę finansową na terenie gminy prowadzą także dwie placówki pocztowe w miejscowościach Kołaczyce i Bieździedza.

5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

5.1 KOMUNIKACJA I TRANSPORT

System komunikacji stanowi jeden z podstawowych elementów zagospodarowania układu przestrzennego gminy. Spełnia on w stosunku do niego funkcję usługową, która polega na zaspokojeniu podstawowych potrzeb w zakresie przewozu ludzi i towarów. Sprawne funkcjonowanie systemu komunikacji jest czynnikiem decydującym o szybkości rozwoju danego regionu. Atrakcyjna komunikacja oznacza dobrą dostępność nawet przy zwiększonej ruchliwości ludności poruszającej się własnym samochodem.

Gmina Kołaczyce posiada bardzo dobre położenie – wzdłuż drogi krajowej nr 73 Jasło-Wiśniówka. Dogodne połączenie zapewnia także komunikacja autobusowa z Krosna do Tarnowa, Krakowa, a także lokalne linie łączące siedzibę gminy z pozostałymi miejscowościami. Dziennie w Kołaczycach zatrzymuje się ponad 200 autobusów, dzięki czemu centrum gminy posiada bezpośrednie połączenie z takimi miastami jak: Zakopane, Iwonicz Zdrój, Rymanów Zdrój, Krynica, Kraków, Katowice, Warszawa, Lublin, Stalowa Wola, oraz innymi miejscowościami kraju.

Usługi związane z przewozami pasażerskimi i towarowymi na terenie gminy Kołaczyce realizowane są przez Przedsiębiorstwo Państwowa Komunikacja Samochodowa w Jaśle oraz Miejska Komunikacja Samochodowa w Jaśle, które w pełni zabezpiecza komunikację pasażerską w obrębie gminy oraz i innymi miastami województwa i kraju.

Trasy objęte komunikacją zbiorową przebiegają wzdłuż drogi krajowej i powiatowych nr 19167, 19103, 19105, co zapewnia gminie dobrą obsługę. Dworzec PKS zlokalizowany jest w  mieście Jasło.

Na terenie gminy w miejscowości Kołaczyce funkcjonuje Stacja Paliw ENERGOPAL. Następne stacje benzynowe znajdują się  w  miejscowości Brzostek oraz w mieście Jasło.

Komunikacja samochodowa na terenie gminy odbywa się na drogach krajowych ulepszonych (długość 6,4 km), powiatowych ulepszonych (19,4 km), powiatowych nieulepszonych (7,7 km), gminnych ulepszonych (9,3 km), gminnych nieulepszonych (19,2 km) oraz wiejskich ulepszonych (7,7 km) i nieulepszonych (144,3 km).

Najważniejsze zewnętrzne powiązania gminy:

• drogowe:

• Kołaczyce - Jasło

• Kołaczyce - Pilzno

• kolejowe – poprzez węzeł kolejowy w Jaśle

• Jasło – Krosno – Sanok – Zagórz

• Jasło – Skołyszyn – Biecz – Stróże

• Jasło – Rzeszów

Najważniejsze wewnętrzne powiązania gminy:

• Kołaczyce - Jasło

• Kołaczyce - Frysztak (powiat Strzyżów)

• Kołaczyce - Brzostek (powiat Dębica)

WYKAZ DRÓG NA TERENIE GMINY KOŁACZYCE

L.p.	Nr drogi:	Nazwa drogi:
I. DROGA KRAJOWA
1	73	Pilzno - Jasło
II. DROGI POWIATOWE
1	19103	Kołaczyce – Brzyska – Brzyska przez wieś
2	19165	Droga przez wieś Nawsie Kołaczyckie
3	19166	Bieździadka – Gorajowice - Jasło
4	19167	Kołaczyce-Sieklówka–gr.pow. Strzyżów/Lubla/
5	19168	Bieździadka-Sowina–gr.pow.Dębica /Januszkowce/
6	19169	Sieklówka–Lublica-gr.pow.Strzyżów
7	19170	Sieklówka-Warzyce
III. DROGI GMINNE
1	1920001	Sieklówka-Magazyn-Dziury
2	002	Sieklówka-Szkoła Pods.-rzeki
3	003	Lublica-Krzyżówka-rzeki
4	004	Bieździadka-Góry- Kalina
5	005	Bieździadka-Skr.wieś
6	006	Bieździedza-Kościół-Łazy
7	007	Bieździedza-Turczyn
8	008	Sieklówka–Lublica-gr.pow.Strzyżów
9	009	Sowina-Rzym-Folwark
10	010	Sowina-Przymiarki-Nawsie Kołaczyckie
11	011	Nawsie Kołaczyckie-Nadleśnictwo do Krzyża
12	012	Kołaczyce-granice
13	013	Kołaczyce-ul.Rynek

Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kołaczyce

Długość dróg ogółem w gminie Kołaczyce w 2006 r. wynosi 180,5 km, z czego:

• długość dróg krajowych ulepszonych -6,4 km

• długość dróg powiatowych ulepszonych i nieulepszonych – ogółem 27,1 km

• długość dróg gminnych ulepszonych i nieulepszonych – ogółem 28,5 km

• długość dróg wiejskich ulepszonych – ogółem 152 km

Do głównych problemów w zakresie drogownictwa zalicza się:

• wysoki stopień degradacji technicznej infrastruktury komunikacyjnej;

• zwiększający się ruch drogowy związany z wzrostem wskaźnika motoryzacji;

• zmniejszające się bezpieczeństwo w ruch drogowym;

• wzrastająca liczba wypadków drogowych;

• pogorszenie bezpieczeństwa podróżowania;

• pogorszenie się bezpieczeństwa podróżowania;

• wzrastające zagrożenie ruchu pieszych;

• zaostrzanie się problemów związanych z zanieczyszczeniem środowiska;

• ograniczone środki finansowe na realizacje inwestycji w zakresie poprawy stanu infrastruktury komunikacyjnej;

• niewielka liczba miejsc parkingowych oraz miejsc postojowych (centrum Kołaczyc).

Stan techniczny i rozwiązania komunikacyjne dróg gminnych i wiejskich na wielu odcinkach jest niewystarczający i wymaga natychmiastowej interwencji. Sukcesywna poprawa stanu technicznego istniejącego systemu komunikacji przyczyni się do pełnego zaspokojenia potrzeb gospodarczych oraz społecznych wsi w zakresie transportu.

Celem podejmowanych działań związanych z infrastrukturą komunikacyjną jest przede wszystkim dążenie do polepszenia jakości szlaków komunikacyjnych, ograniczenia liczby wypadków drogowych oraz ograniczenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Modernizacja, budowa i rozbudowa gminnych dróg zapewni gminie dogodne powiązania z  regionem i krajem, jak również podniesie standard podróży. Systematyczna poprawa stanu technicznego dróg gminnych, powiatowych i krajowych przyczyni się także do zmniejszenia barier rozwoju gospodarczego.

5.2 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA

Podejmowane działania w zakresie sieci kanalizacyjnej mają służyć poprawie stanu środowiska poprzez ograniczenie poziomu zanieczyszczenia środowiska. Według danych Urzędu Gminy Kołaczyce do sieci wodociągowej w roku 2006 przyłączonych było 373 gospodarstw. Do zbiorczego systemu kanalizacji podłączonych było natomiast około 39% budynków. Długość sieci kanalizacyjnej w gminie Kołaczyce wynosi 73 km i obejmuje następujące tereny: Kołaczyce, Nawsie Kołaczyckie, Bieździedza oraz Bieździadka. Obecnie na terenie gminy funkcjonuje 1 biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości 400  m³/dobę typu SBR – 400. Istnieje możliwość zwiększenia przepustowości oczyszczalni nawet do około 50% przy niewielkim pogorszeniu jakości odpływu. Oczyszczalnia może przyjmować ścieki dowożone taborem asenizacyjnym w ilości do 20% całkowitej ilości ścieków. Projektowane obciążenie oczyszczalni wynosi 3156 RLM. Jej funkcjonowanie korzystnie wpływa na stan lokalnych rzek i potoków. Możliwe jest rozbudowanie oczyszczalni ścieków w Kołaczycach, a także wybudowanie co najmniej jednej oczyszczalni ścieków np. w miejscowości Sieklówka, która dysponuje rezerwą terenów przeznaczonych na ten cel.

Zaopatrzenie w wodę na terenie gminy następuje z wgłębnych i powierzchniowych ujęć wody oraz za studni kopanych i wierconych wodociągami obsługującymi pojedyncze obiekty lub część miejscowości.

Charakterystyka sieci wodociągowej w gminie Kołaczyce:

• odsetek gospodarstw posiadających wodę z wodociągu 19%

• długość sieci wodociągowej 11,8 km (bez przyłączy)

• długość przyłączy 9,24 km

• ilość odbiorców 1720

Tabela 33. Sieć wodociągowa w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Miejscowość	Długość sieci w km	Liczba podłączonych gospodarstw	Liczba mieszkańców korzystających z sieci
Bieździadka	-	-	-
Bieździedza	-	-	-
Kołaczyce	12,8	248	1141
Krajowice	0,14	1	5
Lublica	-	-	-
Nawsie Kołaczyckie	8,1	124	574
Sieklówka	-	-	-
Sowina	-	-	-
Ogółem:	21,04	373	1720

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kołaczyce

Zaledwie 19% gospodarstw domowych z terenu gminy jest podłączonych do sieci wodociągowej. Mieszkańcy z terenu Bieździadki, Bieździedzy, Lublicy, Sieklówki, Sowiny oraz Krajowic wciąż czekają podłączenie do sieci wodociągowej. Na terenie gminy funkcjonuje ponadto kilka lokalnych prywatnych sieci, które dostarczają wodę do kilkunastu gospodarstw.

Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w gminie Kołaczyce:

• odsetek mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej 39%

• długość sieci 51 km (bez przyłączy)

• długość przyłączy 22 km

• ilość odbiorców 2645

Tabela 34. Sieć kanalizacyjna w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Miejscowość	Długość sieci w km	Liczba podłączonych gospodarstw	Liczba mieszkańców korzystających z sieci	Odsetek gospodarstw podłączonych do sieci
Bieździadka	1,5	14	39	4,8
Bieździedza	16,9	193	759	65,9
Kołaczyce	14,9	238	902	75,1
Krajowice	-	-	-	0
Lublica	-	-	-	0
Nawsie Kołaczyckie	17,7	326	945	92,6
Sieklówka	-	-	-	0
Sowina	-	-	-	0
Ogółem:	51	771	2645	40,6

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kołaczyce

Jak podaje GUS w 2006 r. z terenu Gminy Kołaczyce odprowadzono 80 dam3 ścieków.

Istniejący stan skanalizowania gminy jest niewystarczający, ponieważ w 2006 r. do sieci kanalizacyjnej podłączonych było zaledwie 39 % gospodarstw domowych. W pozostałych gospodarstwach podstawowym sposobem utylizacji ścieków jest ich gromadzenie w zbiornikach wybieralnych nie zawsze odznaczających się dobrym stanem technicznym. Spora część ścieków powstająca w gospodarstwach rolnych jest bezpośrednio wylewana do rowów przydrożnych oraz na pola, skąd przenika do wód podziemnych powodując ich zanieczyszczenie.

W połowie 2007 r. Gmina Kołaczyce podpisała umowę z Przedsiębiorstwem Robót Inżynieryjnych i Drogowych S.A. w Krośnie na roboty budowlane dla zadania „Inwestycje w zakresie gospodarki wodno – ściekowej w gminie Kołaczyce”. Inwestycja zostanie zrealizowana w ramach projektu pn. „Program poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki” realizowanego przez Związek Gmin Dorzecza Wisłoki w Jaśle. Realizacja zadania będzie możliwa dzięki uzyskanemu dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Spójności oraz zaciągnięciu pożyczki inwestycyjnej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie oraz środków własnych.

Źródło: www.projekt.wisloka.pl

Gmina Kołaczyce nie ma zorganizowanego systemu odprowadzania wód opadowych. Przeważającą na terenie gminy zabudową jest budownictwo jednorodzinne, które nie wymaga zorganizowanego systemu odprowadzania wód opadowych.

5.3 GOSPODAROWANIE ODPADAMI

Gmina Kołaczyce posiada stosunkowo dobrze uregulowaną gospodarkę odpadami. System selektywnej zbiórki i wywozu odpadów obejmuje około 93% mieszkańców. Odpady z terenu gminy są gromadzone, a następnie usuwane w systemie workowym. Segregacja obejmuje następnie surowce: papier, tworzywa sztuczne, metal, stłuczka szklana kolorowa, stłuczka szklana biała. Za organizację zbiórki, transport, a także segregację odpadów odpowiedzialny jest Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kołaczycach. Wstępnie posegregowane odpady są tymczasowo wywożone do hali magazynowej byłej betoniarni w Kołaczycach, gdzie są w dalszym ciągu segregowane, a następnie belowane. Tak przygotowane surowce wtórne są magazynowane w wiatach do czasu, aż uzbiera się ich odpowiednia ilość, a następnie wywożone do odbiorców. Odpady pozostałe po wtórnej segregacji oraz odpady pochodzące od mieszkańców nie nadające się do odzysku są gromadzone w wydzielonej zamkniętej wiacie i okresowo wywożone na składowisko odpadów w Jaśle.

Poważnym problemem są „dzikie” powstające najczęściej w lasach oraz w pobliżu rzek , gdzie mieszkańcy nielegalnie wywożą odpady. Dostrzegając ten problem gmina stara się prowadzić działania zmierzające do dalszej racjonalizacji gospodarki odpadami oraz zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców.

Tabela 35. Liczba mieszkańców gminy Kołaczyce, którzy podpisali umowę na odbiór

odpadów komunalnych w latach 2000-2006

Lp.	Miejscowość	Liczba gosp. dom.	Ilość podpisanych umów							Ogółem	%
			2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006
1.	Bieździadka	289	4	2	15	18	47	147	25	258	89,3
2.	Bieździedza	293	48	31	21	50	9	51	91	301	102,7
3.	Kołaczyce	317	125	10	12	8	0	130	10	295	93,1
4.	Krajowice	76	31	8	7	5	2	20	0	73	96,1
5.	Lublica	144	14	7	8	7	31	61	4	132	91,7
6.	Nawsie Kołaczyckie	352	93	17	22	59	13	115	12	331	94,0
7.	Sieklówka	231	11	4	4	11	42	114	15	201	87,0
8.	Sowina	196	10	9	4	25	3	119	6	176	89,8
Razem:		1 898	336	88	93	183	147	757	163	1767	93,1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kołaczyce

Na terenie gminy prowadzona jest zbiórka odpadów segregowanych w workach. Każde gospodarstwo wykupuje worki, a w określony dzień miesiąca wystawia je przed posesję, skąd zabiera go firma uprawniona do odbioru odpadów tj. Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kołaczycach. ZGK posiada ponadto umowę z organizacją odzysku REKPOL Organizacja Odzysku S.A., która dofinansowuje prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów.

Ponad 93% mieszkańców gminy podpisało umowę na odbiór odpadów komunalnych. Najwięcej umów zawarto w 2005 r. Przekonanie kolejnych mieszkańców gminy do systematycznej segregacji odpadów pozwoli na zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na wysypisko śmieci, wydłużając tym samym okres jego eksploatacji. Dodatkową korzyścią będzie również możliwość odzyskania wielu cennych surowców wtórnych bez konieczności obciążania linii technologicznych służących do ich mechanicznego sortowania.

Tabela 36. Rodzaj, ilość oraz odbiorcy surowców wtórnych

w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Ilość	Odbiorca
Odpady komunalne	76 Mg	MZGO - JASŁO
Plastik	30,9 Mg	Gospodarka Komunalna – Błażowa
Szkło	72,1 Mg	Recykling „Centrum” - Jarosław
Papier	1,8 Mg	MTM Straszęcin
Złom	12,04 Mg	Jarkomet Jareccy – Przysieki
Osad z oczyszczalni ścieków	-	Dynów Składowisko

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kołaczyce

Według danych GUS w 2005 r. na terenie gminy Kołaczyce zebrano 57,4 ton odpadów komunalnych, z czego 34,7 tony pochodziło z gospodarstw domowych.

Na poprawę stanu gospodarki odpadami na ternie gminy w pozytywny sposób może wpłynąć m.in.:

• zwiększenie zakresu organizowanej obsługi, tak aby każdy mieszkaniec miał dostęp do wywozu odpadów

• ustalenie opłaty za wywóz odpadów zgodnie z zasadą samofinansowania oraz pozyskanie środków z opłat na realizację inwestycji z zakresu gospodarki odpadami

• edukacja ekologiczna mieszkańców

• fizyczna likwidacja „dzikich” wysypisk śmieci

• stosowanie surowych kar dla osób wyrzucających śmieci w miejscach nielegalnych

Gmina zainteresowana jest budową międzygminnego zakładu utylizacji odpadów komunalnych, który mógłby być zlokalizowany w miejscowości Błażkowa w gminie Brzyska lub w Dobryni wchodzącej w skład gminy Dębica.

5.4 GAZYFIKACJA

Gmina Kołaczyce jest gminą w 100% zgazyfikowaną. Przez gminę przebiega gazociąg wysokoprężny DN 300 P 4,0 Mpa relacji Warzyce – Wygoda. Długość sieci gazowej wynosi 119,8 km i zapewnia zaopatrzenie w gaz wszystkim mieszkańcom w obrębie gminy. Liczba podłączeń instalacji gazowych do budynków mieszkalnych wynosi 1922. Dostęp do gazu ma 1471 gospodarstw domowych.

Tabela 37. Sieć gazowa w gminie Kołaczyce w 2005 r.

Wyszczególnienie	Jednostka miary	Liczba
długość czynnej sieci ogółem	km	119,8
długość czynnej sieci przesyłowej	km	6,8
długość czynnej sieci rozdzielczej w km	km	113,0
czynne połączenia do budynków mieszkalnych	szt.	1922
odbiorcy gazu	gosp. dom.	1471
odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem	gosp. dom.	1024
zużycie gazu w tys. m3	tys. m3	701,00
zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3	tys. m3	275,4
ludność korzystająca z sieci gazowej	osoba	6989

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego

Zużycie gazu na 1 mieszkańca w 2006 r. wyniosło 79,2 m³ .

5.5 ELEKTRYFIKACJA

Gmina Kołaczyce jest dobrze wyposażona w sieć średnich i niskich napięć o wymaganym standardzie. Jednostką odpowiedzialną za dostawę energii elektrycznej jest Rejon Energetyczny Jasło – Rzeszowskiego Zakładu Energetycznego S.A. Zasilanie gminy odbywa się za pośrednictwem linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia 110 kV i średniego napięcia 15 kV poprzez 44 stacje transformatorowe ŚN/nn. Obecnie 100% gospodarstw domowych jest zelektryfikowanych. Istniejąca sieć elektroenergetyczna pokrywa istniejące ogólne zapotrzebowanie zapewniając ponadto niezbędną rezerwę. Przestrzenny rozkład źródeł mocy w związku z wzrastającym zapotrzebowaniem na energię elektryczną odbiorców, a  także w miarę upływu czasu wymagać jednak będzie stopniowej rozbudowy oraz modernizacji. Elektryfikacji i modernizacji podlegać będą fragmenty istniejącej sieci Sn i  NN w celu poprawy jakości i niezawodności zasilania.

5.6 TELEKOMUNIKACJA

Usługi telekomunikacyjne na terenie gminy świadczy Telekomunikacja Polska S.A. Do sieci telefonicznej tego operatora podłączonych jest obecnie 944 abonentów, natomiast do sieci internetowej 100 abonentów. Ponad 50% abonentów telefonicznych zamieszkuje miejscowość Kołaczyce oraz Nawsie Kołaczyckie.  

Tabela 38. Liczba mieszkańców gminy Kołaczyce podłączonych

do sieci telefonicznej oraz internetowej w 2007 r.

Miejscowość	Liczba osób podłączonych do sieci telefonicznej	Liczba osób podłączonych do sieci internetowej
Bieździadka	105	4
Bieździedza	155	15
Kołaczyce	232	30
Krajowice	0	0
Lublica	88	14
Nawsie Kołaczyckie	234	15
Sieklówka	63	15
Sowina	57	7
Ogółem:	934	100

Źródło: Telekomunikacja Polska S.A.

Na terenie gminy funkcjonuje jeszcze jeden operator telefonii stacjonarnej reprezentowany przez Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne Telgam sp. z o.o. z Jasła, który poprzez własne sieci lokalne świadczy usługi na obszarze miasta i Gminy Jasło, gminy Kołaczyce oraz następujących gmin: Brzyska, Skołyszyn oraz Trzcinica. W ofercie Przedsiębiorstwa Telekomunikacyjnego Telgam sp. z o.o. znajdują się również internetowe łącza stałe oraz możliwość administrowania sieciami internetowymi. W 2007 r. do sieci telefonicznej podłączonych było 82 abonentów, a  z  internetowego łącza korzystało 127 abonentów.

Tabela 39. Liczba mieszkańców gminy Kołaczyce podłączonych

do sieci telefonicznej oraz internetowej w 2007 r.

Miejscowość	Liczba osób podłączonych do sieci telefonicznej	Liczba osób podłączonych do sieci internetowej
Bieździadka	0	4
Bieździedza	0	29
Kołaczyce	14	27
Krajowice	68	31
Lublica	0	10
Nawsie Kołaczyckie	0	25
Sieklówka	0	1
Sowina	0	0
Ogółem:	82	127

Źródło: Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne Telgam sp. z o.o. z Jasła

Do sieci telefonicznej na terenie gminy podłączonych jest obecnie łącznie1016 abonentów tj. ponad 17 % więcej niż w 2004 r. Wskaźnik gęstości telefonicznej na 100 mieszkańców w  gminie Kołaczyce wynosi 11,3, jest on znacznie niższy niż w województwie podkarpackim, gdzie wynosi średnio 21. Niski wskaźnik gęstości telefonicznej nie jest wynikiem ograniczonych możliwości technicznych poszczególnych operatorów telefonii bezprzewodowej, lecz skutkiem wysokiego bezrobocia, niskich dochodów mieszkańców oraz wysokich cen usług telekomunikacyjnych.

Dynamicznie rozwija się natomiast telefonia komórkowa oraz usługi internetowe.

Z uwagi na wzrastającą rolę promocji diagnozowanego obszaru gmina dążyć będzie do telefonizacji całego obszaru .

5.7 BUDOWNICTWO

Warunki mieszkaniowe stanowią jeden z głównych elementów kształtujących warunki życia na danym terenie. Zabudowa Gminy Kołaczyce to budynki mieszkalne: wielorodzinne i  jednorodzinne. Na terenie gminy znajduje się 2229 budynków mieszkalnych oraz 9235 izb mieszkalnych. Powierzchnia użytkowa mieszkań wynosi 197322 m² (GUS 2005 r.)

Zdecydowana większość, bo około 99% istniejącej na terenie gminy zabudowy mieszkaniowej jest własnością prywatną. Zaledwie 1% stanowi własność zakładów pracy, gminy lub innych podmiotów.

Średnia powierzchnia mieszkania na terenie gminy Kołaczyce wynosi 88,5 m². Na jedną osobę według danych GUS w 2005 r. przypadało 22,3 m² powierzchni użytkowej mieszkania.

Wykres 15. Mieszkania zamieszkałe na stale według okresu budowy budynku

w Gminie Kołaczyce

Źródło: Plan Rozwoju Miejscowości Kołaczyce 2005-2013

W zabudowie występującej na terenie gminy Kołaczyce dominują budynki powstałe w latach 1945-1970. Stosunkowo duży udział przypadł także mieszkaniom z przedziału lat 1979-1988. Dużo obiektów powstało też w ostatnich latach 1989-2002. Liczba nowopowstałych budynków mieszkalnych wciąż rośnie.

Własność gminy stanowi 11 mieszkań komunalnych. Wyposażenie tychże mieszkań jest standardowe, a stan techniczny średni.

Zapotrzebowanie na mieszkania komunalne określa się obecnie na poziomie około 5-6 mieszkań.

Stan wyposażenia mieszkań w gminie Kołaczyce w instalacje techniczno-sanitarne pokazuje tabela 40.

Tabela 40. Mieszkania w gminie Kołaczyce wyposażone w instalacje

techniczno- sanitarne w 2005 r.

Wyszczególnienie	Liczba mieszkań	%
Wodociąg	1964	88,11
Łazienka	1708	76,63
Centralne ogrzewanie	1347	60,43
Gaz sieciowy	1765	79,18

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego

Wykres 16. Zasoby mieszkaniowe w gminie Kołaczyce w latach 1995-2005

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego

Z roku na rok obserwuje się systematyczny wzrost wydawanych pozwoleń na budowę oraz podejmowanych decyzji o warunkach zabudowy. Szczególne nasilenie w powstawaniu nowych obiektów mieszkaniowych obserwuje się od roku 2004. Wciąż trwa boom budowlany napędzający polską gospodarkę. Po kilku latach recesji zauważa się ożywienie na rynku domów jednorodzinnych. Budowa domów jednorodzinnych to dominująca forma inwestycji mieszkaniowej na terenie gminy. Tendencja wzrostu na rynku budowlanym utrzymuje się m.in. z uwagi na stabilny rozwój gospodarczy, pozytywne prognozy rozwoju gospodarki oraz wzrost dostępności kredytów hipotecznych.

5.8 CIEPŁOWNICTWO

Gmina Kołaczyce nie dysponuje kompleksowym systemem ciepłowniczym z ciepłowniami

i sieciami cieplnymi. W jej planach nie znajduje się ogarnięcie terenu formą zbiorowego zasilania w energię cieplną. Potrzeby grzewcze mieszkańców zaspokajane są za pośrednictwem indywidualnych źródeł ciepła. W zabudowie jednorodzinnej i gospodarstwach rolnych dominują indywidualne źródła ciepła wykorzystujące na potrzeby grzewcze gaz, energię elektryczną, piece opalane paliwem stałym, olej opałowy itp. W zabudowie wielorodzinnej zaś występują lokalne kotłownie bądź indywidualne źródła ciepła.

W zakresie potrzeb ciepłowniczych gmina będzie dążyć do ograniczania wykorzystywania

w celach grzewczych lokalnych kotłowni i pieców grzewczych opalanych paliwem stałym. Planuje się w coraz większym stopniu wykorzystanie gazu, paliw płynnych oraz energii elektrycznej w celu zaspokajania potrzeb ciepłowniczych gminy. Gmina dostrzega potrzebę wykorzystywania do celów grzewczych odnawialnych źródeł energii takich jak wiatr, słońce czy też biomasa. Wzrost zainteresowania odnawialnym źródłami energii wynika z troski

o zachowanie czystości środowiska naturalnego, która jest niewątpliwym atutem gminy.

6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

6.1 OŚWIATA I WYCHOWNIE

Na terenie gminy Kołaczyce funkcjonują następujące jednostki stanowiące bazę wychowawczo-oświatową:

• Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kołaczycach

• Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sieklówce

• Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Bieździedzy

• Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sowinie

• Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Lublicy

• Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Krajowicach

• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Kołaczycach

• Gminne Przedszkole w Kołaczycach

Tabela 41. Wyposażenie placówek oświatowych w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Ilość uczniów	Ilość etatów nauczycielskich	Ilość sal lekcyjnych	Sala gimnastyczna
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kołaczycach	391	37	20	1
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sieklówce	130	16,16	9	-
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Bieździedzy	327	31	20	1
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sowinie	186	17,16	9	1
Zespół Szkoły Podstawowej w Lublicy	135	17,05	9	1
Zespół Szkoły Podstawowej w Krajowicach	106	15,55	9	-
Gminne Przedszkole w Kołaczycach	98	6,17	4	-

Źródło: Urząd Gminy Kołaczyce

Szkoły podstawowe i gimnazja podporządkowane samorządowi gminnemu funkcjonują w  oparciu o podział terenu gminy na rejony szkolne, co łączy się z organizacją dowozu uczniów z odległych miejscowości. W/w szkoły podstawowe, gimnazja i przedszkola funkcjonują jako jednostki budżetowe.

Wychowanie przedszkolne na obszarze gminy realizowane jest przez przedszkola i oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych.

Tabela 42. Wychowanie przedszkolne w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Placówki		Miejsca w przedszkolach	Oddziały		Dzieci
	ogółem	w tym w przedszkolach		ogółem	w tym w przedszkolach	ogółem	w tym w przedszkolach
Gmina Kołaczyce	6	1	100	9	4	182	100

Źródło: Źródło: Główny Urząd Statystyczny

W siedzibie gminy – miejscowości Kołaczyce funkcjonuje Gminne Przedszkole przygotowane do podjęcia opieki nad grupą ponad 100 dzieci w wieku od 2 do 6 lat. Istniejące na terenie gminy przedszkole oraz oddziały przedszkolne przy Szkołach Podstawowych są niezwykle potrzebne z uwagi na to, że od samego początku przygotowują dzieci do życia. Uczą je samodzielności, otwartości na drugiego człowieka, a także tego, jak współpracować z innymi. Poprzez umiejętnie skomponowaną zabawę przygotowują młodych ludzi do tego, aby w przyszłości mogły sprostać licznym wyzwaniom choćby w postaci wyboru zawodu oraz podjęcia pracy. Rola placówek przedszkolnych w kształtowaniu osobowości młodego człowieka jest ogromna.

Nad edukacją przedszkolaków oraz uczniów kształcących się w szkołach podstawowych oraz średnich czuwa grono pedagogiczne składające się z blisko 140 nauczycieli.

Po ukończeniu nauki w szkole podstawowej, a następnie gimnazjum absolwenci mogą podjąć naukę w następujących szkołach średnich:

• Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Kołaczycach im. Marii Skłodowskiej Curie w  skład którego wchodzą:

• Liceum Ogólnokształcące w Kołaczycach, które proponowało następujące kierunki kształcenia:

- profil humanistyczny

- profil biologiczno-chemiczny

- informatyczno-językowy

W 2007 w odpowiedzi na potrzeby rynku uruchomiony zostaje nowy kierunek kształcenia „policyjno-strażacki”.

• Liceum Zawodowe w Kołaczycach:

- profil ekonomiczno-administracyjny.

Przy Liceum Ogólnokształcącym w Kołaczycach znajduje się internat dla 60 uczniów, który ułatwia wychowankom naukę oraz pomaga zwiększyć ilość czasu wolnego, który normalnie potrzebowali na dojazdy. Internat stanowi także bazę noclegową dla odwiedzających gminę czy też powiat turystów.

Młodzież może również skorzystać z oferty Centrum Kształcenia Praktycznego w Jaśle oferującego wiele ciekawych kierunków kształcenia zawodowego. Oferta praktycznej nauki zawodu skierowana jest do uczniów szkół zawodowych powiatu jasielskiego.

Abiturienci w poszukiwaniu idealnego dla siebie kierunku dalszego kształcenie mogą skorzystać z oferty uczelni wyższych zlokalizowanych m.in. na terenie powiatu jasielskiego, gdzie bazę naukowo-dydaktyczną tworzą:

• Policealne Studium Zawodowe „WSZECHNICA” w Jaśle

• Podkarpacka Szkoła Wyższa im. Bł. Ks. Władysława Findysza w Jaśle

• Niepubliczna Szkoła Biznesu o uprawnieniach Szkoły Publicznej w Jaśle

• Centrum Szkoleń i Usług Technicznych w Jaśle

Analizując dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące wyposażenia placówek oświatowych w gminie Kołaczyce w 2006 r. w komputery stwierdzono, że:

• udział szkół podstawowych wyposażonych w komputery wynosi 100%;

• w szkołach podstawowych funkcjonuje 5 pracowni komputerowych wyposażonych łącznie w 79 komputerów, z których 78 podłączonych jest do Internetu;

• na 1 komputer w szkołach podstawowych przypada 11 uczniów;

• udział gimnazjów wyposażonych w komputery wynosi 83,3%;

• w gimnazjach uczniowie w ramach zajęć z informatyki korzystają z 5 pracowni komputerowych wyposażonych w 57 komputerów podłączonych do Internetu;

• na 1 komputer w gimnazjach przypada 9 uczniów.

Dla porównania w powiecie jasielskim średnio na 1 komputer przypada 17 uczniów, w  województwie podkarpackim 13 uczniów, natomiast w Polsce 11 uczniów. W świetle tych danych gmina Kołaczyce pod względem liczby uczniów przypadających na jeden komputer wypada lepiej niż powiat jasielski oraz województwo podkarpackie.

W wielu placówkach oświatowych konieczne stało się przeprowadzenie remontów oraz modernizacji z uwagi na pogarszający się w miarę upływu czasu ich stan techniczny. Niezbędny jest również zakup różnego rodzaju nowoczesnych pomocy dydaktycznych, które wywierają ogromny wpływ na jakość, szybkość oraz skuteczność kształcenia młodych mieszkańców gminy Kołaczyce. Ponadto Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w  Sieklówce oraz Zespół Szkoły Podstawowej w Krajowicach nie posiadają sali gimnastycznej, co w niekorzystny sposób wpływa na rozwój fizyczny uczniów w/w placówek dydaktycznych.

Do roku 2006 wyremontowano lub zmodernizowano następujące placówki oświatowe:

• wykonano ogrodzenie przy szkole Podstawowej w Sowinie

• zmodernizowano kotłownię w szkole Podstawowej w Sowinie

• wyremontowano dach na Szkole Podstawowej w Lublicy

Pomimo zaangażowania władz głównym problemem rozwoju oraz zwiększania efektywności kształcenia w gminie Kołaczyce są następujące czynniki:

• ograniczone środki finansowe wystarczające na bieżące utrzymanie szkół oraz remonty, modernizacje i inwestycje;

• niedostateczna liczba nauczycieli, szczególnie w dziedzinie języków obcych, co ogranicza konkurencyjność młodych ludzi oraz utrudnia poruszanie się po rynku pracy, nie tylko lokalnym, regionalnym i krajowym, ale także zagranicznym;

• brak w niektórych szkołach podstawowych sal gimnastycznych; przekłada się to na ograniczoną sprawność ich wychowanków, co obniża wśród nich zainteresowanie uprawianiem sportu, a w późniejszym wieku może przyczyniać się do pojawienia się różnego typu schorzeń;

• niedostateczne wyposażenie placówek oświatowych w nowoczesny sprzęt, który umożliwiłby wprowadzenie bardziej urozmaiconych oraz nowoczesnych metod nauczania, w szczególności dotyczy to pracowni komputerowych oraz innych specjalistycznych pracowni.

6.2 SŁUŻBA ZDROWIA

Na obszarze gminy Kołaczyce funkcjonują dwa ośrodki zdrowia:

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach

• Wiejski Ośrodek Zdrowia w Sieklówce.

Najbliższy szpital i pogotowie ratunkowe znajdują się natomiast w odległym o 10 km Jaśle.

W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach można skorzystać z usług następujących poradni:

• Poradnia lekarza rodzinnego (3 gabinety)

• Poradnia pielęgniarek i położnych środowiskowo – rodzinnych

• Poradnia stomatologiczna

• Poradnia stomatologiczna przy Szkole Podstawowej w Kołaczycach

Ośrodek wyposażony jest również w gabinet zabiegowy przystosowany do pobierania materiału do badań analitycznych i wykonywania badań.

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach zatrudnia 4 lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej, 2 lekarzy stomatologów oraz 7 pielęgniarek. Przynależą do niego mieszkańcy z terenu następujących miejscowości: Kołaczyce, Nawsie Kołaczyckie, Krajowice, Sowina i Bieździedza. Na jednego lekarza przypada 1800 pacjentów.

W Wiejskim Ośrodku Zdrowia w Sieklówce znajdują się następujące poradnie:

• Poradnia lekarza rodzinnego

• Poradnia stomatologiczna

• Poradnia fizykoterapii

Wiejski Ośrodek Zdrowia w Sieklówce zatrudnia lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, 2  stomatologów oraz 3 pielęgniarki. Z usług ośrodka korzystają mieszkańcy Sieklówki, Bieździadki oraz Lublicy. Na jednego lekarza przypada 1800 pacjentów.

Wiejskie Ośrodki Zdrowia świadczą na rzecz mieszkańców następujące usługi:

• badania, leczenie i porada lekarska

• badanie diagnostyczne w zakresie analiz wykonywanych w celu rozpoznania stanu zdrowia

• leczenie ambulatoryjne lub w domu chorego

• świadczenia pielęgniarskie

• wszelkiego rodzaju opieka profilaktyczna

• orzeczenie ostanie zdrowia

• podstawowe świadczenia lekarza stomatologa.

Służba zdrowia prowadzi również działania profilaktyczne na terenie gminy. Zalicza się do nich profilaktykę alkoholową oraz fluorową. Prowadzone są także działania związane z  promocją zdrowia oraz profilaktyką chorób.

Działalność placówek zdrowia uzupełniają 4 apteki. Trzy spośród nich zlokalizowane są w  Kołaczycach, a jedna w Sieklówce.

Na terenie gminy Kołaczyce nie funkcjonują prywatne placówki ochrony zdrowia.

Wnętrze Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach zostało wyremontowane w latach 2000-2006. Modernizacji poddano poszczególne pomieszczenia oraz poczekalnie. Wymieniono m.in. instalację elektryczną, grzejniki CO oraz okna i drzwi.

W Wiejskim Ośrodku Zdrowia w Sieklówce wyremontowano z kolei pokój zabiegowy oraz poszczególne gabinety zabiegowe.

Zarówno budynek ośrodka zdrowia w Kołaczycach jak i w Sieklówce posiadają podjazdy dla osób niepełnosprawnych.

Omawiane ośrodki zdrowia dysponują stosunkowo nowym sprzętem. Ponadto wszystkie gabinety, rejestracje, poczekalnie oraz pokoje socjalne wyposażone są w nowe meble biurowe i medyczne. Sprzęt medyczny oraz wyposażenie ośrodków zostały zakupione w latach 1999-2006. Na dzień dzisiejszy wyposażenie ośrodków można uznać za dobre, jednak z  uwagi na szybkość zmian zachodzących w medycynie konieczna będzie systematyczna wymiana urządzeń medycznych, a także zakup nowych, bardziej nowoczesnych oraz funkcjonalnych urządzeń, których zastosowanie podniesie poziom oraz zakres świadczonych na rzecz mieszkańców gminy Kołaczyce usług medycznych.

Funkcjonujące na terenie gminy ośrodki zdrowia borykają się jednak z problemem, jakim jest brak ogrodzenia budynków oraz brak dużego parkingu dla samochodów. W związku z  istniejącymi barierami planowane są inwestycje służące poprawie zaplecza oraz stanu technicznego placówek, który wpływa na jakość świadczonych usług. Do inwestycji w  zakresie poprawy stanu technicznego placówki zalicza się m.in. wymianę okien w ośrodku zdrowia w Sieklówce oraz płytek w pomieszczeniach na odpady niebezpieczne w ośrodku zdrowia w Kołaczycach oraz Sieklówce.

6.3 OPIEKA SPOŁECZNA

Zadania z zakresu pomocy społecznej oraz zadania zlecone w tym zakresie realizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach, będący jednostką budżetową Urzędu Gminy.

Podstawowym zadaniem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest rozpoznawanie potrzeb rodzin i osób indywidualnych w celu ich zaspokajania oraz zapewnienia im godziwego poziomu życia. Ośrodek prowadzi także działania zmierzające do usamodzielniania się osób oraz rodzin w celu zwiększenie ich stabilizacji życiowej oraz poziomu integracji ze środowiskiem.

Ośrodek realizuje zadania wynikające m.in. z ustawy o: pomocy społecznej, świadczeniach rodzinnych, postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz o zaliczce alimentacyjnej,

Do zadań Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej należą ponadto:

• analizowanie rozpoznanych potrzeb mieszkańców gminy

• analizowanie uwarunkowań środowiskowych dla celów pomocy społecznej

• przygotowywanie planów rozwoju wszelkich świadczeń z tytułu pomocy społecznej

• bezpośrednie i pośrednie udzielanie świadczeń w formie pieniężnej, rzeczowej i  usługowej

• współpraca z gminnymi i poza gminnymi organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz społeczności lokalnej

• aktywizacja środowiska lokalnego na rzecz pomocy społecznej.

Zadania zlecone gminy to m.in.:

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, wyrównawczych i  okresowych, jak również rent socjalnych, zasiłków z zakresu ochrony macierzyństwa, zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, a także zaliczki alimentacyjnej

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną

• organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi

• prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi

• realizacja rządowych programów pomocy społecznej

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia oraz zapewnienie posiłku i odzieży cudzoziemcom.

W ramach zadań własnych w zakresie pomocy społecznej GOPS zajmuje się m.in.:

• udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnej odzieży osobom tego pozbawionym

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, celowych i celowych specjalnych

• opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe

• świadczenie usług opiekuńczych

• dożywianie dzieci

• sprawienie pogrzebu

• kierowanie osób do domu pomocy społecznej

Tabela 43. Osoby i rodziny objęte pomocą w formie zasiłków w gminie Kołaczyce

w latach 2004-2006

Rok	Zadania własne		Zadania zlecone
	ilość rodzin	ilość osób w rodzinach	ilość rodzin	ilość osób w rodzinach
2004	576	2313	106	395
2005	522	2025	41	80
2006	540	2124	63	139

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach

Do głównych powodów przyznawania pomocy społecznej w 2006 r. w Gminie Kołaczyce należało:

• ubóstwo, przyznano pomoc dla 518 rodzin

• długotrwała choroba, przyznano pomoc dla 181 rodzin

• niepełnosprawność, przyznano pomoc dla 152 rodzin

• alkoholizm, przyznano pomoc dla 63 rodzin

• bezrobocie, przyznano pomoc dla 463 rodzin

• ochrona macierzyńska, przyznano pomoc dla 27 rodzin

• bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, przyznano pomoc dla 103 rodzin

• trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, przyznano pomoc dla 3 rodzin

• bezdomność, przyznano pomoc dla 1 rodziny

W 2006 r. pomocą społeczną zostało objętych 1752 osoby zamieszkujące na terenie gminy Kołaczyce. Osoby objęte pomocą ze strony GOPS stanowiły blisko 20% mieszkańców.

Głównym problemem rodzin zamieszkujących na terenie gminy Kołaczyce jest:

• brak możliwości zarobkowania, co jest przyczyną niewystarczających środków finansowych na utrzymanie rodzin;

• brak dostępu do poradni specjalistycznych , nierealne terminy przyjęć;

• duże odległości do szkół, ośrodka zdrowia itp.;

• brak odpowiedniej infrastruktury.

Gminę zamieszkuje duża ilość osób niepełnosprawnych (152 osoby), rodzin wielodzietnych (67 rodzin) oraz osób dotkniętych alkoholizmem (63 osoby). Są to osoby korzystające z  pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Z obserwacji pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że z roku na rok wzrasta zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze. Systematycznie rośnie ponadto liczba rodzin kwalifikujących się do przyznania pomocy finansowej.

W 2006 roku z różnych form pomocy społecznej korzystało 1511 rodzin, a w obliczu postępującego ubożenia społeczeństwa należy oczekiwać wzrostu liczby osób potrzebujących wsparcia.

Analiza danych otrzymanych od GOPS wykazała, że najczęstszą przyczyną przyznawania pomocy społecznej była trudna sytuacja materialna rodzin dotkniętych bezrobociem. Dla wielu ludzi otrzymana pomoc w postaci pieniężnej lub rzeczowej stanowi jedyne źródło utrzymania.

Częstym powodem przyznania pomocy okazała się również długotrwała choroba oraz niepełnosprawność – dotyczyła ona w szczególności osób starszych.

Pracownicy GOPS zwracają uwagę na występującą w wielu rodzinach bezradność w  sprawach opiekuńczo – wychowawczych, czy też w prowadzeniu gospodarstwa domowego.

Innym niezwykle istotnym problemem pojawiającym się na terenie gminy Kołaczyce jest niedożywienie dzieci i młodzieży szkolnej.

Z obserwacji pracowników ośrodka wynika także, że pojawiła się pewna tendencja do uzależniania się części rodzin korzystających z przyznawanej pomocy i tym samym zatracania przez nie własnej aktywności oraz inwencji w rozwiązywaniu pojawiających się problemów. Przyjmowanie biernej postawy życiowej przez osoby objęte pomocą społeczną jest problemem, które skutki ciężko jest przewidzieć.

Główne problemy z jakimi boryka się placówka to:

• duża liczba osób nadużywających alkoholu;

• brak mieszkań socjalnych na terenie gminy;

• ograniczona możliwość realizacji kontraktów socjalnych;

• bierność klientów pomocy społecznej;

• nadmiar biurokracji tj. zestawienia, czasochłonne sprawozdania, ankiety, strategie, zaświadczenia, wyliczania ,oświadczenia, notatki służbowe, pisma, wnioski o  ochronę danych osobowych itd.;

• duża ilość spraw, brak czasu na wnikliwe rozmowy i właściwe działania;

• długie terminy załatwiania spraw w sądach od zgłoszenia do ostatecznych działań;

• długie kolejki i odległe terminy przyjęć do specjalistów oraz w orzecznictwie przy rentach ZUS, KRUS oraz stopniach niepełnosprawności;

• niewystarczająca liczba pracowników zatrudnionych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w stosunku do liczby oraz zakresu podejmowanych działań.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach współpracuje z Urzędem Gminy w  Kołaczycach, Radą Gminy, Sołtysami, Powiatowym Urzędem Pracy w Jaśle, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Sądem, Szpitalem Specjalistycznym, Szkołami, Ośrodkami Zdrowia oraz Kościołem. Rozwija się także współpraca z organizacjami pozarządowymi takimi jak: Stowarzyszenie Podkarpacki Bank Chleba, Stowarzyszenie osób niewidomych, Towarzystwo Pomocy Dzieciom czy też z  Klubami działającymi przy Domu Kultury. GOPS wymienia ponadto doświadczenia z  innymi organizacjami jak np. Polski Czerwony Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Nawiązywana współpraca ma na celu jak najlepszą realizację zadań zleconych oraz własnych poprzez wymianę informacji oraz propagowanie pozytywnych praktyk.

W celu poprawy stanu technicznego ośrodka planowane są drobne remonty pomieszczeń przeznaczonych na archiwum i punkt wydawania odzieży używanej oraz sprzętów gospodarstwa domowego dostarczanych przez mieszkańców gminy.

Pomoc społeczną na rzecz mieszkańców gminy świadczy również Dom Pogodnej Starości NAZARET w Kołaczycach prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu. Przeznaczony dla osób starszych ośrodek funkcjonuje od 1994 r. i jest prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Nazaretanek. Celem Domu Pogodnej Starości jest zapewnienie jego mieszkańcom warunków umożliwiających godne życie zaspokajając ich opiekuńcze, bytowe, społeczne, zdrowotne oraz religijne potrzeby. W ośrodku prowadzona jest terapia zajęciowa, która ma na celu urozmaicenie monotonii dnia mieszkańców. Siostry Nazaretanki starają się stworzyć rodzinną atmosferę dla swoich podopiecznych.

W latach 2001-2003 budynek został zmodernizowany i przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. W ramach modernizacyjnych prac dobudowano podjazd na wózki inwalidzkie, wymieniono drzwi na szersze, zlikwidowano progi, zamontowano pochwyty, wymieniono okna, a także zagospodarowano teren wokół budynku.

6.3 SPORT

Potrzeby związane z rozwojem poszczególnych dyscyplin sportowych i krzewieniem sportu wśród młodzieży zaspokoiłaby budowa dużego obiektu sportowego. Obecnie infrastrukturę sportową na terenie gminy tworzą sale gimnastyczne zlokalizowane przy:

• Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kołaczycach

• Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Lublicy

• Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sowinie

• Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Bieździedzy

• stadion w Bieździadce

• oraz stadion OSTOJA w Kołaczycach, gdzie rozgrywane są ligowe rozgrywki sportowe w  piłce nożnej, a także organizowane są różne imprezy kulturalno-sportowe jak np. Dni Sportu, Dni Kołaczyc, dożynki, festyny itp.

Na terenie gminy nie ma basenu, najbliższy obiekt tego typu znajduje się w Jaśle.

Kluby sportowe działające na terenie gminy Kołaczyce:

• OSTOJA Kołaczyce – piłka nożna

• ORZEŁ Bieździedza – piłka nożna

6.4 INFRASTRUKTURA KULTURALNA

Infrastrukturę kulturalną w gminie Kołaczyce tworzą następujące obiekty:

• Izba Muzealna w Kołaczycach

• Gminny Dom Kultury w Kołaczycach

• Dom Ludowy w Kołaczycach

• Dom Ludowy w Nawisu Kołaczyckim

• Dom Ludowy w Bieździedzy

• Dom Ludowy w Bieździadce

• Dom Ludowy w Sowinie

• Dom Ludowy w Lublicy

• Gminna Biblioteka Publiczna w Kołaczycach (4 punkty biblioteczne)

• remiza strażacka w Kołaczycach

• stadion sportowy w Kołaczycach i w Bieździadce

W/w placówki zajmują się upowszechnianiem kultury jako czynnika wpływającego na zwiększenie poziomu życia mieszkańców, poszanowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego oraz czynnika promującego gminę w regionie, kraju oraz świecie. Instytucje te aktywizują lokalną społeczność do uczestniczenia w różnych formach życia artystycznego oraz kulturalnego.

W działalności większości placówek przeważają prace związane z organizowaniem imprez rozrywkowych w postaci zabaw, dyskotek oraz imprez sportowych. Domy Ludowe zlokalizowane w poszczególnych sołectwach wypożyczają sale na wesela oraz inne imprezy okolicznościowe. Gminne sale czy też świetlice często są także miejscem narad oraz zebrań wiejskich mieszkańców.

Do placówek kulturalnych należy m.in.:

• promowanie aktywności społeczno – kulturalnej mieszkańców gminy Kołaczyce, wpieranie inicjatyw obywatelskich;

• rozwój już odbywających się, a także tworzenie nowych imprez kulturalnych;

• prowadzenie zajęć aktywizujących młodzież w celu ograniczenia patologii;

• podnoszenie świadomości lokalnej społeczności zakresu roli i ochrony środowiska przyrodniczego jak również dziedzictwa kulturowego;

• krzewienie kultury fizycznej;

• kultywowanie tradycji gminy oraz regionu;

• ułatwianie dostępu do kultury;

• dążenie do międzygminnej, międzyregionalnej oraz międzynarodowej współpracy kulturalnej mającej na celu wymianę doświadczeń oraz upowszechnianie dobrych praktyk;

• wspieranie inwestycji w zakresie budowy, rozbudowy, adaptacji bądź modernizacji obiektów kulturalnych itp.

Dom Ludowy w Kołaczycach oraz Domy Ludowe w okolicznych miejscowościach, poza realizacją zadań statutowych, współpracują z innymi podmiotami przy realizacji różnego rodzaju imprez plenerowych i festynów.

Jedną z corocznych imprez kulturalnych odbywających się na terenie gminy Kołaczyce są uroczystości związane ze świętami narodowymi: 3 Maja i 11 Listopada.

• Narodowe Święto Niepodległości obchodzone jest 11 listopada na Kołaczyckim Rynku. Program artystyczny przygotowywany jest przez wytypowany w danym roku ZSPiG działający na terenie gminy.

• Akademia z okazji 11 Listopada odbywa się w Domu Ludowym w Kołaczycach. Wybrany ZSPiG z terenu gminy prezentuje program artystyczny.

W okresie przed Świętami Bożego Narodzenia szkoły z terenu gminy przygotowują „Przegląd Kolęd”. Reprezentacje poszczególnych szkół prezentują kolędy w Domu Ludowym w Kołaczycach.

W bieżącym roku do Kalendarza Imprez zostaną włączone „Dni Kołaczyc” oraz „Dni Sportu”

• „Dni Kołaczyc” planowane są jako uroczystość dwudniowa.

Pierwszego dnia imprezy, który przeznaczony jest dla młodzieży odbędzie się m.in.:

- mecz drużyn młodzieżowych

- konkursy, gry i zabawy prowadzone przez prezenterów Radia Eska.

- dyskoteka z udziałem renomowanych Dj-ów.

W drugim dniu nastąpi prezentacja gminy, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku miejscowych oraz zaproszonych 94 zespołów. Na zakończenie gminnego święta przewidziana jest zabawa taneczna dla mieszkańców gminy.

• „Dni Sportu” organizowane będą w miesiącu czerwcu. Podczas imprezy poszczególne szkoły zaprezentują swoje osiągnięcia w poszczególnych dyscyplinach sportowych. Rozegrane zostaną również zawody sportowe w konkurencjach lekkoatletycznych i  grach zespołowych w różnych grupach wiekowych.

• Przewiduje się również wprowadzenie imprezy pn. „Przegląd Pieśni Patriotycznych”, która zostanie włączona do obchodów Święta Niepodległości 11 Listopada.

• Co roku Gminna Biblioteka Publiczna aktywnie włącza się w projekt pn.” Cała Polska Czyta Dzieciom”. W ramach tego programu odbywają się spotkania z dziećmi z  przedszkola oraz szkoły podstawowej, na których zaproszeni goście czytają dzieciom. Czynny udział w tej imprezie brali między innymi Pani Wójt Gminy Kołaczyce, Kierownik Posterunku Policji w Kołaczycach oraz Ochotnicza Straż Pożarna z Kołaczyc. Gminna Biblioteka Publiczna organizuje ponadto spotkania z  poetami i  prozaikami.

Na terenie gminy Kołaczyce funkcjonuje 5 placówek bibliotecznych. W 2006 r. z tutejszych zbiorów skorzystało 1105 czytelników wypożyczając łącznie 22,7 tys. woluminów.

Tabela 44. Placówki biblioteczne w gminie Kołaczyce w 2006 r.

Wyszczególnienie	Placówki biblioteczne		Księgozbiór w tys. woluminów	Czytelnicy	Wypożyczenia w  woluminach		Liczba ludności na 1 placówkę biblioteczną
	ogółem	w tym biblioteki i filie			w tys.	na 1 czytelnika
Gmina Kołaczyce	5	1	24	1105	23,8	21,6	1475

Źródło: Główny Urząd Statystyczny

Analiza danych dotyczących działalności placówek bibliotecznych w ciągu kilku ostatnich lat wykazała spadek czytelników korzystających z ich zbiorów, przy jednoczesnym wzroście liczby wypożyczanych pozycji.

W miejscowości Kołaczyce znajduje się ogólnodostępna czytelnia, w której można bezpłatnie skorzystać z Internetu. Czytelnia jest czynna w ciągu całego roku szkolnego, a także podczas wakacji we wskazanych dniach oraz godzinach.

Na terenie gminy Kołaczyce działają trzy Koła Gospodyń Wiejskich:

• Koło Gospodyń w Bieździedzy mające siedzibę w Domu Ludowym w Bieździedzy, liczba członkiń tego koła to 32 osoby. Koło wyróżnia się dużym zaangażowaniem w  organizowaniu różnych okolicznościowych imprez o charakterze kulturalno-folklorystycznym.

• Drugim prężnie działającym kołem jest Koło Gospodyń Wiejskich w Sowinie, liczy 30 osób, jego siedzibą jest Klub Młodzieżowy w Sowinie. Koło organizuje również wiele ciekawych imprez kulturalnych i okolicznościowych.

• Koło Gospodyń Wiejskich w Sieklówce liczy 20 osób, siedzibą koła jest Dom Ludowy w  Sieklówce. Członkinie koła czynnie włączają się w życie społeczno-kulturalne gminy.

Wymienione Koła Gospodyń Wiejskich prezentują swój dorobek na imprezach okolicznościowych tj. „Dni Kołaczyc”, dożynki itp. Prowadzą również prezentacje lokalnej kuchni staropolskiej podczas spotkań na Słowacji i na Węgrzech w ramach nawiązanej współpracy Polska – Słowacja –Węgry. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu lokalnych kół podtrzymywana jest rodzima tradycja gminy Kołaczyce.

Działalność kulturalno-oświatowa i rozrywkowa wspierana jest również przez Ochotnicze Straże Pożarne, które co roku przygotowują pokaz umiejętności w posługiwaniu się sprzętem specjalistycznym oraz pokaz udzielania pierwszej pomocy dla osób poszkodowanych w  wypadkach. Prezentacja odbywa się na stadionie OSTOJA w Kołaczycach. Do innych zadań OSP należy również pomoc w organizacji oraz zabezpieczanie imprez masowych.

6.5 ORGANIZACJE SPOŁECZNE

Na terenie gminy działa Stowarzyszenie Miłośników Kołaczyc. Zostało ono założone 7  stycznia 1979 r. przez grupę entuzjastów społecznych z Kołaczyc oraz Nawsia Kołaczyckiego. Stowarzyszenie założyło „Izbę pamięci”, w której zgromadzono ginący sprzęt dawnych i  obecnych gospodarstw domowych, narzędzia i wyroby warsztatów rzemieślniczych, stroje i ubiory mieszczan, wojska oraz straży, a ponadto instrumenty muzyczne, obrazy, zdjęcia, książki itp. Każdego roku zbiory „Izby pamięci’ są wzbogacane o  nowe unikalne znaleziska będące symbolem minionego okresu. Pełna ciekawych eksponatów izba jest często odwiedzana przez zorganizowane wycieczki szklone oraz przez indywidualne osoby. Stowarzyszenie Miłośników Kołaczyc przyczyniło się także do budowy pomnika ku czci rodaków poległych i  pomordowanych w czasie I oraz II wojny światowej. Stowarzyszenie organizuje ponadto prelekcje dla mieszkańców gminy oraz młodzieży dotyczące kultury oraz historii regionu. Organizacja ta opiekuje się także licznymi pomnikami, kapliczkami oraz figurami przydrożnymi rozsianymi po całej okolicy. Członkowie i Zarząd Stowarzyszenia współpracują z Radą Sołecką oraz Domem Kultury w Kołaczycach w  zakresie podejmowanych działań, chociażby w związku z organizacją lokalnych imprez oraz uroczystości rocznicowych związanych z obchodzonymi świętami narodowymi.

Koła Gospodyń Wiejskich w Bieździedzy, Sowinie oraz Sieklówce aktywnie włączają się w życie społeczno-kulturalne gminy uczestnicząc w różnego rodzaju imprezach okolicznościowych. Członkinie kół kultywują rodzimą tradycję, wymieniają się doświadczeniami oraz umiejętnościami. Niewątpliwie działalność Kół Gospodyń Wiejskich urozmaica obraz gminy.

Gminny Chór Zorza w Kołaczycach - działający jako stowarzyszenie chór męski, został reaktywowany w 1989 r. Obecnie liczy 23 czynnych członków, a jego siedziba mieści się w  miejscowości  Kołaczyce.

Chór Parafialny z Sieklówki – to chór męski, który założony został w 2003 r., obecnie liczy 20 członków.

Ochotnicza Straż Pożarna w Kołaczycach istnieje od 1886 r. Działalność stowarzyszenia opiera się na społecznej pracy jego członków.

Do podstawowych zadań OSP należy m.in.:

• zapobieganie pożarom;

• udział w akcjach przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeń;

• informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi.

OSP zajmuje się także krzewieniem wśród swoich członków, a także wśród mieszkańców gminy kultury fizycznej i sportu poprzez organizowanie zawodów sportowych. Jednostka prowadzeni także działalność kulturalno – oświatową i rozrywkową.

W 2007 r. Ochotnicza Straż Pożarna w Kołaczycach zorganizowała ćwiczenia z zakresu działań gaśniczo – ratowniczych oraz ćwiczenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy.

Ochotnicza Straż Pożarna dysponuje m.in. samochodem gaśniczym GBAM 2,5/16 marki Star 266 oraz lekkim Samochodem Ratownictwa Technicznego marki Żuk. Do oświetlenia terenu w trakcie akcji OSP wykorzystuje agregat oświetleniowy wraz z masztem. Do wyposażenia Ochotniczej Straży Pożarnej należy również sprzęt hydrauliczny (nożyco-rozpieraki), podstawowy sprzęt burzący, sprzęt do oznaczania terenu, podstawowy sprzęt ratownictwa medycznego (Torba Medyczna PSP-R1, deska ortopedyczna, kołnierze ortopedyczne, szyny Kramera), pompy (o 2 Motopompy PO-5, 2 pompy szlamowe: HONDA i SUBARU), pilarka spalinowa łańcuchowa, piła do betonu i stali K750 Rescue firmy Partner oraz umundurowanie osobiste strażaka 21 sztuk.

Wyposażenie Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach jest niewystarczające. Aby stawić czoła istniejącym zagrożeniom OSP powinno unowocześnić swoją bazę sprzętową. Dobrze wyposażona jednostka będzie mogła nieść pełną oraz wykwalifikowaną pomoc ludziom w  każdej sytuacji zagrożenia ich życia, zdrowia oraz mienia.

Przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach w kwietniu 2006 r. powstała Kompania Honorowa. Jej członkami są strażacy ochotnicy z Kołaczyc i Nawsia Kołaczyckiego.
Kompania Honorowa liczy 34 osoby, ale w pełnym umundurowaniu prezentuje się tylko 24 jej członków. Ciekawą częścią umundurowania są hełmy wykonane na wzór hełmów okresu międzywojennego. Kompania Honorowa uświetnia uroczystości religijne i patriotyczne na terenie Gminy Kołaczyce, jak również i poza jej granicami. Bierze udział m.in. w obchodach: Dnia Strażaka, świąt narodowych (3 Maja, 11 Listopada), pełni również warty honorowe przy Bożym Grobie, uświetniając uroczystości Triduum Wielkiego Tygodnia. Tradycja warty honorowej przy Bożym Grobie sięga XIX wieku. Jest zawsze obecna na wszystkich uroczystościach parafialnych takich jak: Boże Ciało czy uroczystości odpustowe.

Oprócz Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach na terenie gminy Kołaczyce nad bezpieczeństwem mieszkańców czuwa:

• Ochotnicza Straż Pożarna - Bieździadka Góry – założona w 1962 r.

• Ochotnicza Straż Pożarna - Bieździadka Wieś – założona w 1912 r.

• Ochotnicza Straż Pożarna w Bieździedzy – założona w 1905 r.

• Ochotnicza Straż Pożarna w Lublicy – założona w 1902 r.

• Ochotnicza Straż Pożarna w Nawsiu Kołaczyckim – założona w 1911 r.

• Ochotnicza Straż Pożarna w Sieklówce – założona w 1900 r.

• Ochotnicza Straż Pożarna w Sowinie – założona w 1911 r.

Przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach działa również licząca 13 osób Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza. Systematycznie prowadzone są zajęcia z młodzieżą, które mają na celu szersze zainteresowanie jej działalnością społeczną na rzecz ochrony przeciwpożarowej oraz przygotowanie do bezinteresownej służby w szeregach OSP.

Od 2000 r. na terenie Kołaczyc działa Organizacja Pożytku Publicznego w postaci Związku Harcerstwa Polskiego pod nazwą 307 Kołaczycka Drużyna Harcerska im. Andrzeja Małkowskiego. Kołaczyc ka młodzież przynależąca do tego ruchu wierzy w to, iż można żyć w zgodzie z  uniwersalnymi wartościami, budować świat oparty na pokoju i przyjaźni. Drużyna m.in. uczestniczy w różnego rodzaju wyjazdach, rajdach, biwakach, manewrach huwcowych, konferencjach i akcjach jak np. WOŚP, sprząta również cmentarze wojenne z czasów I wojny światowej. 307 Kołaczycka Drużyna Harcerska zapoznaje się z ideą wędrowniczą podczas licznych pieszych wędrówek po górskich szlakach. Aktywnie i pożytecznie spędza swój wolny czas delektując się otaczającym ją bogactwem fauny i flory.

W październiku 1995 roku w Kołaczycach powstało Ognisko Misyjne w postaci Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci. Ognisko Misyjne zostało założone przez panią katechetkę mgr Edytę Rączka przez którą do dnia dzisiejszego jest prowadzone. PDMD pracuje w pięciu grupach kontynentalnych (zielona, czerwona, biała, niebieska, żółta) skupiając uczniów ze Szkoły Podstawowej oraz Gimnazjum. W ramach spotkań misyjnych realizuje programy formacyjne przygotowywane przez Sekretariat Krajowy PDMD.

Działalność Ogniska Misyjnego ma na celu rozbudzenie w dzieciach wrażliwości misyjnej oraz poczucia solidarności zarówno duchowej jak i materialnej z rówieśnikami i  misjonarzami na całym świecie.

Poprzez szeroko zakrojoną działalność PDMD angażuje całą wspólnotę parafialną m.in. podczas cyklicznych przedsięwzięć związanych z misjami.

Działalność Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci w Kołaczycach zatacza coraz szersze kręgi, aktywizując i integrując społeczeństwo. Ognisko Misyjne pokazuje, że wiele radości niesie wspólna modlitwa, zabawa i praca dla dobra drugiego człowieka.

www.ognisko.eu

7. DOCHODY I WYDATKI GMINY KOŁACZYCE W LATACH 2004-2006

Analiza budżetu gminy Kołaczyce w latach 2004-2006 pozwoliła na wyodrębnienie następujących pozycji zapewniających największe wpływy do budżetu gminy:

• dochody z różnych rozliczeń - około 59%

• dochody z tytułu opieki społecznej – 18,8%

• dochody z podatków i opłat lokalnych – 14,6%

Analizując wydatki z budżetu gminy Kołaczyce można zaobserwować, że najwięcej środków z budżetu przeznaczanych jest na:

• Oświatę i wychowanie – 46,7%

• Opiekę społeczną – 20,2%

• Wydatki z tytułu administracji państwowej i samorządowej -10,4%

• Transport i łączność – 8,3%

Tabela 45. Dochody Gminy Kołaczyce w latach 2004-2006

Grupa Rok	Rolnictwo i leśnictwo	Gospodarka komunalna	Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne	Oświata i wychowanie	Opieka społeczna	Podatki	Transport i łączność	Administracja państwowa i samorządowa	Inne	Różne rozliczenia	Razem
2004	26.421	43.047	84.215	117.879	1.565.955	1.912.289	74.500	81.598	99.415	8.517.593	12.522.912
2005	23.634	13.296	84.166	168.985	2.749.304	2.068.040	96.000	82.857	645.626	8.575.521	14.507.429
2006	58.650	143.239	74.886	68.501	4.169.138	2.584.257	500.000	83.091	864.536	9.478.667	18.024.965
Razem	108.705	199.582	243.267	355.365	8.484.397	6.564.586	670.500	247.546	1.609.577	26.571.581	45.055.306

Źródło: Urząd Gminy Kołaczyce

Tabela 46. Wydatki Gminy Kołaczyce w latach 2004-2006

Grupa Rok	Rolnictwo i leśnictwo	Gospodarka komunalna	Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne	Oświata i wychowanie	Opieka społeczna	Kultura i sztuka	Ochrona zdrowia	Kultura fizyczna i sport	Transport i łączność	Administracja państwowa i samorządowa	Inne	Różne rozliczenia	Razem
2004	24.578	363.380	26.664	7.325.557	1.990.725	534.004	139.991	56.617	1.106.291	1.569.638	596.172	-	13.733.617
2005	28.355	746.475	115.393	7.688.420	3.187.962	201.781	60.614	55.733	943.304	1.677.887	1.018.521	1.238	15.725.683
2006	42.753	1.121.428	36.238	7.760.753	4.649.554	202.128	102.340	65.916	1.986.586	1.829.795	1.471.980	6.007	19.275.478
Razem	95.686	2.231.283	178.295	22.774.730	9.828.241	937.913	302.945	178.266	4.036.181	5.077.320	3.086.673	7.245	48.734.778

Źródło: Urząd Gminy Kołaczyce

III. WYNIKI ANKIETY

Analiza wyników ankiety przeprowadzonej w gminie Kołaczyce

W badaniu ankietowym możliwość udziału mieli wszyscy mieszkańcy gminy Kołaczyce.

W ankietyzacji wzięła udział niemalże identyczna liczba kobiet i mężczyzn. Kobiety stanowiły 55,5 % badanych, natomiast mężczyźni 44,5%. Najliczniejszą grupą wiekową wśród ankietowanych były osoby w wieku 40-49 lat stanowiąc dokładnie 50 % badanych oraz osoby w wieku 30-39 lat, które stanowiły 22,2% badanych.

Zdecydowana większość badanych posiada wykształcenie średnie i wyższe. Każda z tych grup stanowi dokładnie 44,5 % badanych. Wykształcenie zawodowe reprezentowało zaledwie 11,11 %. Nikt z ankietowanych osób nie posiadał wykształcenia podstawowego. Ankietowani w zdecydowanej większości 88,88% wskazali, że zamieszkują w gminie od urodzenia. Pozostałe osoby to mieszkańcy napływowi.

Respondenci zamieszkują w gospodarstwach domowych różnej wielkości. Najczęściej wymieniane to gospodarstwa 4 (33,33%) 3 i 5 osobowe (27,77%). Zaledwie 5,5% badanych reprezentowało gospodarstwo 6 osobowe.

W pytaniu dotyczącym zatrudnienia, ankieta została wypełniona przez pracowników samorządu terytorialnego, którzy stanowili 66,66 % ankietowanych. 11,11% badanych wskazało jako miejsce swojej pracy przedsiębiorstwo państwowe. Tyle samo osób zatrudnionych jest w rolnictwie. Grupę 11,11% stanowią również emeryci i renciści.

W ankiecie nie odnotowano osób bezrobotnych ani uczących się.

W przypadku 50 % badanych dochód netto w przeliczeniu na jednego członka rodziny kształtuje się w przedziale 500-1000 zł. Z kolei u 27,78% respondentów dochód ten wynosi do 500 zł, u 16,67% od 1000 do 2000 zł. Jedynie 5,55% osób, które wypełniły ankietę osiąga dochód powyżej 2000 zł na osobę.

Ankiety zawierały 9 pytań dotyczących podstawowych kwestii związanych z gminą. Ankietowani mogli zaznaczać jedną lub wiele odpowiedzi.

Pytanie nr 1 Ocena warunków życia w gminie Kołaczyce

bardzo dobra 0%

dobra 38,89%

zadowalająca 50%

zła 11,11%

Analiza danych uzyskanych z ankiet wskazuje, iż dokładnie połowa (50%) badanych ocenia warunki życia w gminie jako zadowalające, dobre -38,89%, oraz jako złe-11,11%.

Pytanie nr 2 Ocena elementów związanych z jakością życia na terenie gminy Kołaczyce

L.p.	Wyszczególnienie	Niska	Średnia	Wysoka
	Poczucie bezpieczeństwa w okolicy zamieszkania	11,11%	61,11%	27,78%
	Samoorganizacja społeczna i współpraca między mieszkańcami a władzami publicznymi	16,67%	77,78%	5,55%
	Aktywność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca zamieszkania	77,78%	22,22%	0%
	Estetyka otoczenia	11,11%	88,89%	0%

Analiza danych uzyskanych na podstawie pytania drugiego wskazuje, iż zdecydowana większość bo aż 61,11% czuje się średnio bezpiecznie w swoim miejscu zamieszkania. Wysokie poczucie bezpieczeństwa deklaruje 27,78% ankietowanych, natomiast niskie 11,11%.

Samoorganizację społeczną oraz współpracę pomiędzy mieszkańcami a władzami publicznymi aż 77,78% ankietowanych ocenia na średnim poziomie, 16,67% na niskim poziomie a 5,55% na poziomie wysokim.

Aktywność ośrodków kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca zamieszkania w znacznej części oceniona jest negatywnie (77,78%) lub średnio przez 22,22% ogółu badanych. Żaden z respondentów nie ocenił tego poziomu wysoko.

Ocena estetyki otoczenia została przez 88,89% badanych określona jako średnia a przez 11,11% jako niska. Podobnie jak w przypadku aktywności ośrodków kulturalnych żaden z  respondentów nie ocenił jej wysoko.

Pytanie nr 3 Warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej w gminie Kołaczyce

Bardzo dobre 0%

Dobre 33,33%

Zadowalające 55,56%

Złe 11,11%

Ocena warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej kształtuje się następująco:

Ponad połowa ankietowanych (55,56%) określiło je jako zadowalające, 33,33% jako dobre, natomiast 11,11% jako złe. W ocenie tego czynnika żaden z ankietowanych nie użył stopnia bardzo dobrego.

Pytanie nr 4 Największe atuty gminy Kołaczyce

Położenie blisko Jasła 72,22%

Piękne krajobrazy 94,44%

Dobra baza oświatowa 55,55%

Rosnące zainteresowanie przedsiębiorców 0%

Lokalne zwyczaje, obrzędy, tradycja 27,77%

Poziom wykształcenia mieszkańców 11,11%

Polepszająca się infrastruktura techniczna 61,11%

Dogodna komunikacja 66,66%

Perspektywy rozwoju turystyki 5,55%

Położenie przy ważnym trakcie komunikacyjnym 5,55%

Spora liczba pracujących za granicą, którzy chcą powrócić do kraju 5,55%

Według 94,44% respondentów największym atutem gminy są otaczające ją piękne krajobrazy. Niewiele mniej osób (72,22%) opowiedziało się za położeniem blisko Jasła. Liczna grupa licząca 66,66% badanych za największy atut gminy uważa dogodną komunikację oraz polepszającą się infrastrukturę techniczną (61,11%). W tej samej dziedzinie dobra baza oświatowa zdobyła 55,55% poparcie a lokalne obrzędy, zwyczaje oraz tradycje 27,77% głosów ogółu badanych. 11,11% badanych wskazało, iż dumą gminy jest poziom wykształcenia mieszkańców. W dalszej kolejności 5,55% grupy respondentów wskazują na perspektywy rozwoju turystyki oraz położenie przy ważnym trakcie komunikacyjnym.

Pytanie nr 5 Wady/ słabe strony gminy Kołaczyce

Brak integracji społecznej 61,11%

Niskie poczucie bezpieczeństwa publicznego 11,11%

Brak stałych, atrakcyjnych inicjatyw dla młodzieży 61,11%

Słaba infrastruktura techniczna 16,66%

Słabo rozwinięte usługi dla obsługi ruchu turystycznego 72,22%

Niewystarczająca baza oświatowa 5,55%

Zanikająca tożsamość – odrębność kulturowa 5,55%

Niewystarczająca baza sportowa-rekreacyjna i wypoczynkowa 83,33%

Nieuregulowany stan własności gruntów 16,66%

Wysoki poziom bezrobocia 61,11%

Dzikie wysypiska 38,88%

Niezadowalający poziom opieki medycznej 5,55%

Zbytnie rozdrobnienie szkół gimnazjalnych 5,55%

Małe zaangażowanie mieszkańców pracą społeczną 5,55%

Słabą stroną gminy Kołaczyce jest przede wszystkim niewystarczająca baza sportowo-rekreacyjna i  wypoczynkowa za czym wypowiedziało się 83,33% ankietowanych. Znaczna grupa licząca 72,22% za wadę gminy uważa słabo rozwinięte usługi dla obsługi ruchu turystycznego. 61,11% ogółu badanych wypowiadając się w tej kwestii wskazało na brak stałych, atrakcyjnych inicjatyw dla młodzieży, wysoki poziom bezrobocia oraz brak integracji społecznej. Według 38,88% ankietowanych poważnym problemem są także dzikie wysypiska śmieci, słaba infrastruktura techniczna (16,66%), niskie poczucie bezpieczeństwa publicznego (11,11%). Jako wady zostały także wymienione: niewystarczająca baza oświatowa (5,55%), zanikająca tożsamość (5,55%), niezadowalający poziom opieki medycznej (5,55%), zbytnie rozdrobnienie szkół gimnazjalnych (5,55%) oraz małe zaangażowanie mieszkańców pracą społeczną (5,55%).

Pytanie nr 6 Główne problemy gminy Kołaczyce

Infrastruktura i jakość dróg 77,77%

Nieregulowany stan własności gruntów 11,11%

Niedostateczna infrastruktura wodociągowa 22,22%

Brak imprez kulturalnych, sportowo rekreacyjnych 22,22%

Mała liczba zakładów pracy 11,11%

Zaniedbany cmentarz komunalny 5,55%

Bezrobocie 22,22%

Rozdrobnione gospodarstwa 5,55%

Wyludnienie wsi 5,55%

Niewystarczająca sygnalizacja świetlna 5,55%

Niski poziom życia mieszkańców 5,55%

Zanieczyszczenie środowiska 5,55%

Brak możliwości skupu produktów rolnych od rolników 5,55%

Słaba infrastruktura turystyczna 11,11%

Brak ośrodków sportowo-wypoczynkowych 16,66%

Niskie nakłady na infrastrukturę 5,55%

Mały przyrost naturalny 5,55%

Aż 77,77% badanych za główny problem gminy Kołaczyce uważa infrastrukturę i jakość dróg. Znaczącym problemem jest według ankietowanych także niewystarczająca infrastruktura wodociągowa (22,22%), brak imprez kulturalnych i sportowo rekreacyjnych (22,22%), bezrobocie (22,22%) czy brak ośrodków wypoczynkowych (16,66%). Uważane za zjawisko negatywne jest również: nieuregulowany stan własności gruntów (11,11%), mała liczba zakładów pracy (11,11%) oraz słaba infrastruktura turystyczna (11,11%).

Pytanie nr 7 Najważniejsze kierunki rozwoju i zadania gminy Kołaczyce

Poprawa infrastruktury drogowej 100%

Ochrona, rozwój i promocja tradycji i kultury regionalnej 11,11%

Rozwój infrastruktury turystycznej 16,66%

Poprawa bazy sportowo rekreacyjnej 50%

Zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży 11,11%

Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej 50%

Poprawa stanu środowiska naturalnego 27,77%

Aktywna promocja obszarów, walorów, produktów 5,55%

Edukacja, dostosowanie kierunków nauczania do aktualnych potrzeb rynku 5,55%

Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości 50%

Sprawny urząd oraz samorząd gminy 11,11%

Całkowite uregulowanie gospodarki odpadami 22,22%

Zdaniem mieszkańców najważniejszym zadaniem dla gminy jest w chwili obecnej, poprawa infrastruktury drogowej. Opowiedziało się za tym 100% respondentów. Poprawę bazy sportowo-rekreacyjnej popiera aż 50% mieszkańców. Tyle samo osób opowiada się za rozbudową sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz za wspieraniem rozwoju przedsiębiorczości w gminie. Ważnym dla mieszkańców zadaniem jest poprawa stanu środowiska naturalnego wskazana przez 27,77% respondentów, całkowite uregulowanie gospodarki odpadami (22,22%) oraz rozwój infrastruktury turystycznej wskazany przez 16,66% ankietowanych. Do mniej pilnych a jednak ważnych dla ankietowanych zadań należą: ochrona rozwój i promocja tradycji i kultury regionalnej (11,11%), zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży (11,11%), poprawa sprawności urzędu i samorządu gminy (11,11%), aktywna promocja obszarów (5,55%), dostosowanie kierunków nauczania do aktualnych potrzeb rynku (5,55%).

Pytanie nr 8 Inwestycje do realizacji w pierwszej kolejności w gminie Kołaczyce

Rozbudowa sieci kanalizacyjnej 33,33%

Poprawa infrastruktury drogowej 72,22

Promocja kultury regionalnej 0%

Rozbudowa sieci wodociągowej 22,22%

Budowa bazy sportowo-rekreacyjnej 22,22%

Budowa obwodnicy 5,55%

Budowa ośrodka kultury 27,77%

Budowa mostu Kołaczyce – Kłodawa 22,22%

Rozbudowa sygnalizacji świetlnej 16,66%

Stworzenie oświetlenia dróg 11,11%

Powstanie inkubatora dla przedsiębiorców 5,55%

Aż 72,22% ankietowanych, iż najpilniejszą inwestycją w gminie w chwili obecnej jest poprawa infrastruktury drogowej oraz rozbudowa sieci kanalizacyjnej (33,33%). Kolejną ważną potrzebą jest wskazana przez 27,77% respondentów budowa ośrodka kultury. W  następnej kolejności najczęściej wymieniane były: rozbudowa sieci wodociągowej (22,22%), budowa bazy sportowo rekreacyjnej (22,22%) oraz budowa mostu Kołaczyce - Kłodawa (22,22%). Ankietowani sygnalizowali również potrzebę oświetlenia dróg (11,11%), budowy obwodnicy (5,55%) oraz powstanie inkubatora dla przedsiębiorców (5,55%)

Pytanie nr 9 Kluczowy element z którego gmina Kołaczyce może być dumna

Gospodarka komunalna 11,11%

Odremontowany rynek 44,44%

Współdziałanie z gminami sąsiadującymi 5,55%

Duża liczba organizacji społecznych 11,11%

Baza oświatowa 22,22%

Piękne krajobrazy 5,55%

Zwyczaje, tradycje i obrzędy 5,55%

Położenie geograficzne 5.55%

Dobra praca samorządów 5,55%

Aż 44,44% ankietowanych wskazało iż dumą gminy jest odremontowana płyta rynku. 22,22% mieszkańców za powód do dumy uważa posiadana bazę oświatową, gospodarkę komunalną (11,11%) oraz duża liczbę organizacji społecznych (11,11%). Powodem chluby badanych jest także współdziałanie z gminami sąsiadującymi (5,55%), piękne krajobrazy (5,55%), zwyczaje tradycje i obrzędy (5,55%), położenie geograficzne (5,55%) oraz dobra praca samorządów.

IV. ANALIZA SWOT

Analiza uwarunkowań rozwojowych SWOT została opracowana na podstawie zdiagnozowanej w pierwszej części Strategii sytuacji społeczno – gospodarczej gminy Kołaczyce, wyników ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców gminy oraz na podstawie przeprowadzonych konsultacji społecznych.

Analizie poddana została następująca strefa:

1. GOSPODARCZA

2. INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

3. ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

4. SPOŁECZNA

1. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA

– STREFA GOSPODARCZA

MOCNE STRONY	SŁABE STRONY
duże zasoby siły roboczej możliwość dywersyfikacji działalności rolniczej w kierunku agroturystyki, której sprzyjać może wysoka lesistość terenu, rezerwat Golesz oraz liczne zabytki wysoka jakość płodów rolnych możliwość rozwoju rolnictwa ekologicznego położenie w sąsiedztwie dużych źródeł ruchu turystycznego przychylność władz dla istniejącej i  powstającej przedsiębiorczości możliwość stworzenia platformy porozumienia z organizacjami pozarządowymi w celu przyśpieszenie rozwoju gospodarczego Gminy działający Bank Spółdzielczy w  Kołaczycach niskie podatki możliwość przeznaczenia gruntów o  najsłabszej bonitacji na cele pozarolnicze możliwość zalesiania gruntów o  najniższej bonitacji oraz nieużytków	ograniczona liczba małych i średnich przedsiębiorstw słaba kondycja finansowa podmiotów gospodarczych utrudniająca ich rozwój niska konkurencyjność miejscowych firm względem jednostek prowadzących działalność gospodarczą w pobliskich aglomeracjach trudności w pozyskaniu przez firmy kapitału na inwestycje małe zróżnicowanie prowadzonej na terenie gminy działalności gospodarczej słabe otoczenie okołobiznesowe firm brak organizacji wspierających przedsiębiorców i rolników niskie wynagrodzenie pracowników niskie dochody mieszkańców gminy utrudniające założenie działalności gospodarczej „szara strefa” brak planu zagospodarowania przestrzennego ograniczona dostępność terenów na potrzeby prowadzenia działalności produkcyjnej i usługowej rozproszenie podaży produktów rolnych wynikające z rozdrobnienia gospodarstw i małej skali produkcji towarowej niski poziom specjalizacji produkcji rolniczej wysokie koszty produkcji rolnej przestarzały sprzęt rolniczy, brak środków na zakup nowoczesnych maszyn ograniczone możliwości zbytu produktów rolnych brak zakładów rolno-spożywczych słabo rozwinięta baza noclegowa oraz gastronomiczna brak promocji gospodarczej Gminy
SZANSE	ZAGROŻENIA
rosnący popyt na dobra i usługi możliwość wykorzystania wsparcia finansowego UE przez firmy na inwestycje rozwojowe, doradztwo w  zakresie prowadzenia działalności gospodarczej możliwość wykorzystania potencjału pobliskich aglomeracji możliwość skorzystania z doradztwa rolniczego i gospodarczego dostęp do tanich i preferencyjnych kredytów rolniczych możliwość tworzenia grup producenckich pojawianie się nowych technologii w  produkcji rolniczej wyższy poziom specjalizacji rolniczej wzrost zainteresowania oraz postrzegania województwa podkarpackiego jako szczególnie atrakcyjnego turystycznie rosnący popyt na zdrową żywność wzrost zainteresowania regionalnymi produktami i kulturą możliwość wypromowania produktu lokalnego rosnąca popularność agroturystyki wzrost popularności turystyki rowerowej, konnej i spacerowej wzrost zapotrzebowania na usługi okołoturystyczne nowe technologie wykorzystywania odnawialnych źródłach energii możliwość nawiązania przez władze gminy współpracy zagranicznej	ograniczenie tempa rozwoju gospodarczego niestabilna i skomplikowana polityka podatkowa brak efektywnej polityki państwa wspierającej sektor małych i średnich przedsiębiorstw ograniczona wiedza na temat zewnętrznych środków pomocowych skomplikowana procedura ubiegania się o środki z UE ograniczona współpraca na linii władza – przedsiębiorca – organizacja pozarządowa wysoka konkurencja ze strony firm prowadzących działalność gospodarczą na terenie Jasła wysokie koszty podejmowania działalności gospodarczej wysokie koszty stworzenia i  utrzymania nowych miejsc pracy brak wystarczających ulg dla nowych firm wysokooprocentowane kredyty bankowe ograniczające powstawanie nowych oraz rozwój już istniejących firm wysokie wymagania jakościowe narzucane przez unijne dyrektywy niestabilna polityka rolna wahające się ceny produktów rolnych wysokie ceny środków do produkcji rolniczej

2. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA

–  STREFA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

MOCNE STRONY	SŁABE STRONY
dobrze rozwinięta sieć dróg dobrze rozwinięta sieć placówek handlowych wyremontowane placówki oświatowe wyremontowany Rynek w Kołaczycach rozwinięta sieć  energetyczna oczyszczalnia ścieków wzrost zainteresowania mieszkańców gminy podłączeniem gospodarstw do sieci wodociągowej konsekwentne rozbudowywanie kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej wysoki poziom gazyfikacji wsi uporządkowana gospodarka odpadami dostęp do telefonii stacjonarnej i  komórkowej	zły stan techniczny dróg niedobory w zakresie infrastruktury około drogowej słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna i  wodociągowa niedostateczna infrastruktura domów ludowych słabo rozwinięta infrastruktura sportowo – rekreacyjna zły stan przyszkolnych boisk sportowych słabo rozwinięta infrastruktura okołoturystyczna brak odpowiedniego zabezpieczenia przeciwpowodziowego brak terenów pod inwestycje brak mostu brak miejsca do segregowania oraz do tymczasowego składowania posegregowanych odpadów mało miejsc parkingowych niedostateczna liczba miejsc do pochówku na cmentarzach komunalnych braki w infrastrukturze ochrony środowiska
SZANSE	ZAGROŻENIA
położenie w bliskiej odległości od centrum przemysłowego miasta Jasła, przy drodze Jasło – Tarnów zadawalający system połączeń komunikacyjnych PKS oraz prywatnych przewoźników możliwość ubiegania się o  dofinansowanie inwestycji w  zakresie infrastruktury technicznej ze środków UE możliwość pozyskiwania środków pieniężnych z różnych grantów i  konkursów krajowych i  zagranicznych bliskość centrów przemysłowych oraz turystycznych pojawianie się nowych technologii	peryferyjne położenie w stosunku do drogi głównej nr 98 wysokie koszty inwestycji w  infrastrukturę techniczną duża konkurencja w aplikowaniu o  zewnętrzne środki pomocowe niewystarczające nakłady na remonty i modernizacje dróg rosnące natężenie ruchu na drogach wzrost zagrożenia wypadkami drogowymi

3. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA

– STREFA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

MOCNE STRONY	SŁABE STRONY
dobrze zachowane środowisko naturalne ograniczona liczba zakładów przemysłowych stosunkowo małe zanieczyszczenia środowiska naturalnego występowanie rzadkich gatunków ptaków i roślin – różnorodność przyrodnicza wysoka lesistość urozmaicona rzeźba terenu piękne krajobrazy rezerwat geologiczny „Golesz” przebiegające przez teren gminy szlaki turystyczne liczne zabytki bogata historia występowanie surowców naturalnych działalność Zakładu Gospodarki Komunalnej	brak regulacji rzek oraz wałów ochronnych i przeciwpowodziowych przestarzałe urządzenia melioracyjne przewaga słabych gleb eternitowe pokrycie budynków brak promocji turystycznej Gminy brak kąpieliska zbyt duże rozdrobnienie kompleksów leśnych słaba infrastruktura szlaków turystycznych
SZANSE	ZAGROŻENIA
zasoby wody czystej możliwość ograniczenia rozwoju inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska możliwość wspierania rozwoju przedsięwzięć sprzyjających poprawie środowiska naturalnego możliwość pozyskania zewnętrznych środków finansowych na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska naturalnego wzrastająca świadomość ekologiczna społeczeństwa	ograniczenia wynikające z  uregulowań dotyczących obszarów chronionych zagrożenie klęskami żywiołowymi rosnące natężenie ruchu drogowego wzrost poziomu zanieczyszczenia środowiska wzrost poziomu hałasu zagrożenie degradacją stanu jakości wód powierzchniowych oraz wód wgłębnych z powodu nie w pełni uporządkowanej gospodarki wodno-ściekowej postępująca erozja gleb

4. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA

– STREFA SPOŁECZNA

MOCNE STRONY	SŁABE STRONY
wzrastająca liczba ludności korzystna struktura wiekowa mieszkańców gminy dobrze rozwinięta sieć placówek szkolnictwa podstawowego i  ponadpodstawowego – łatwy dostęp do edukacji dostępność zajęć pozalekcyjnych przeprowadzane remonty w  placówkach oświatowych dobrze rozwinięta sieć gminnych bibliotek działalność jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej efektywna działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w  Kołaczycach Koła Gospodyń Wiejskich zmniejszające się bezrobocie	niski poziom wykształcenia mieszkańców brak specjalistycznej kadry pedagogicznej brak programu wyrównywania szans wśród młodzieży brak szkół o profilu technicznym wysoka stopa bezrobocia duży odsetek osób długotrwale bezrobotnych brak ofert pracy niska aktywność zawodowa i  społeczna mieszkańców gminy niechęć mieszkańców do samokształcenia migracja osób młodych i  wykształconych w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia brak efektów działalności organizacji społecznych słabo rozwinięta oferta spędzania wolnego czasu patologie społeczne brak wiedzy o dostępnej ofercie szkoleniowej niski stopień wykorzystania istniejącej bazy kulturalnej brak stołówek przy szkołach ograniczony dostęp do specjalistycznych usług medycznych słabo rozwinięta oferta sportowo-kulturalna
SZANSE	ZAGROŻENIA
bliskość ośrodków kształcenia ponadgimnazjalnego oraz wyższego dostęp do większych ośrodków kultury dostęp do Internetu dostępność zewnętrznych środków pomocowych na doskonalenie lokalnych zasobów ludzkich oraz przystosowanie ich do aktualnych wymogów rynku pracy możliwość aplikowania o zewnętrzne środki pomocowe na budowę, modernizację czy też zakup wyposażenia na potrzeby infrastruktury społecznej możliwość pozyskiwania środków pieniężnych z różnych grantów i  konkursów krajowych, zagranicznych pojawianie się nowych instrumentów aktywizujących osoby bezrobotne możliwość ograniczania patologii społecznych poprzez systematyczny rozwój usług kulturalnych i  sportowych przy wykorzystaniu zewnętrznych środków pomocowych wolnego czasu współpraca z partnerami zagranicznymi	ograniczone środki budżetu gminy na dofinansowanie placówek oświatowych i kulturalnych ograniczone środki finansowe na rozwój imprez kulturalnych i  sportowych duża konkurencja przy aplikowaniu o  zewnętrzne środki pomocowe na doskonalenie lokalnych zasobów ludzkich oraz rozwój lokalnej infrastruktury społecznej brak programów pomocowych dla małych gospodarstw rolnych

GŁÓWNE OBSZARY PROBLEMOWE WSKAZANE PRZEZ MIESZKAŃCÓW GMINY KOŁACZYCE:

• zła jakość infrastruktury drogowej

• słabo rozwinięta sieć wodociągowa

• słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna

• niedostatecznie rozwinięte budownictwo komunalne

• brak gminnego ośrodka kultury

• słabo rozwinięte zaplecze sportowo-rekreacyjne oraz kulturalne

• brak gminnego ośrodka doradczego

• niska aktywność społeczno-gospodarcza mieszkańców gminy

• ograniczona liczba miejsc parkingowych w miejscach publicznych

• niewystarczająca infrastruktura cmentarna

• ograniczona powierzchnia terenów pod inwestycje

• zaniedbane szlaki turystyczne, brak edukacyjnych ścieżek przyrodniczych

• brak miejsca do segregacji odpadów

V. MISJA GMINY KOŁACZYCE

MISJA GMINY KOŁACZYCE

Gmina Kołaczyce to kraina u podnóża

góry Liwocz przychylna

ludzkiej pracy, przedsiębiorczości

oraz środowisku naturalnemu

dbająca o wysoki standard życia oraz wszechstronny rozwój swoich mieszkańców.

VI. WIZJA GMINY KOŁACZYCE

VII. PLAN STRATEGICZNY DLA GMINY KOŁACZYCE NA LATA 2007-2015

Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Kołaczyce, wyniki przeprowadzonej ankiety wśród mieszkańców gminy oraz przeprowadzona analiza SWOT pozwoliły na wyznaczenie sześciu obszarów strategicznych, które w znaczący sposób wpływają na jej przyszły rozwój gospodarczy, społeczny, ekologiczny i przestrzenny. Wokół wskazanych obszarów strategicznych skoncentruje się działalność Rada Gminy Kołaczyce przy współpracy wszystkich partnerów.

W ramach wyznaczonych sześciu obszarów strategicznych zostały sformułowane cele strategiczne, cele operacyjne oraz zadania.

Rysunek 5. Obszary strategiczne gminy Kołaczyce

OBSZAR	CEL STRATEGICZNY	CEL OPERACYJNY	ZADANIA
A. GOSPODARKA	Przyśpieszenie rozwoju gospodarczego gminy poprzez kreowanie przyjaznego klimatu dla rozwoju nowoczesnej przedsiębiorczości	1. Wspieranie powstawania nowych oraz kreowanie sprzyjających warunków dla rozwoju już istniejących podmiotów gospodarczych w  oparciu o lokalne zasoby	bezpłatne doradztwo w zakresie zakładania działalności gospodarczej stworzenie bazy informacji gospodarczych dla przedsiębiorców doradztwo dla przedsiębiorców z zakresu pozyskiwania środków z funduszy strukturalnych na zakładanie i rozwój działalności gospodarczej zbudowanie systemu wsparcia dla przedsiębiorców (np. ulgi podatkowe) ułatwienia administracyjno organizacyjne dla przedsiębiorców ogłoszenie konkursu na najlepszego przedsiębiorcę współpraca z organizacjami wpierającymi podmioty gospodarcze identyfikacja oczekiwań lokalnych przedsiębiorców oraz preferowanych przez nich zawodów organizowanie praktyk dla młodzieży u miejscowych przedsiębiorców, stworzenie bazy przedsiębiorców informowanie przedsiębiorców o możliwości refundowania kosztów stworzenia nowego miejsca pracy współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Jaśle w zakresie wspierania osób szczególnie zagrożonych bezrobociem, a więc kobiet, osób niepełnosprawnych oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na rynku pracy m.in. poprzez włączanie się w organizowanie warsztatów aktywnego poszukiwania pracy, organizację naboru do szkoleń umożliwiających zmianę zawodu lub podniesienie kwalifikacji, udostępnianie sal na potrzeby przeprowadzanych szkoleń wspieranie współpracy międzygminnej, międzyregionalnej, międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów z  najbliższymi sąsiadami tj. Ukrainą i Słowacją
		2. Zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej gminy	inwentaryzacja wolnych terenów przygotowanie terenów pod inwestycje pozyskiwanie nowych terenów pod inwestycje poprzez wykup, scalanie lub zamianę gruntów promocja oferty inwestycyjnej gminy
		3. Rozwój miejscowej bazy turystycznej	bezpłatne doradztwo prawne w gminie rozwój nowych usług turystycznych (trasy rowerowe, konne, szkółki jeździeckie, pola namiotowe, campingi) wzbogacających ofertę turystyczną rozbudowa bazy noclegowej gastronomicznej rozwój handlu i usług towarzyszących turystyce (rzemiosło, rękodzieło artystyczne, pamiątkarstwo)
B. OBSZARY WIEJSKIE I  ROLNICTWO	Wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych oraz dochodów rolników	1. Wspieranie działań prowadzących do poprawy wydajności i  jakości produkcji rolnej	organizowanie bezpłatnych specjalistycznych szkoleń dla rolników promowanie stosowania nowych technik w produkcji rolniczej tworzenie warunków do zagospodarowania nieużytków rolnych promowanie ekologicznej produkcji rolniczej zaoferowanie doradztwa oraz pomocy dla rolników aplikujących o środki z  programów ukierunkowanym na obszary wiejskie sukcesywne zalesianie gruntów o niskiej wartości bonitacyjnej oraz gruntów rolnych pod uprawy ekologiczne scalanie gruntów rolnych
		2. Rozwój pozarolniczych form działalności gospodarczej	kampania informacyjna wśród rolników na temat możliwości pozyskania środków finansowych na rozwój gospodarstw agroturystycznych oraz na różnicowanie działalności rolniczej szkolenia dla rolników w zakresie podejmowania dodatkowej działalności zbliżonej do rolnictwa doradztwo w zakresie zmiany zawodu szkolenia pozwalające na zdobycie umiejętności i kwalifikacji związanych z  wyborem nowego zawodu bezpłatne doradztwo prawne w gminie promocja produktu lokalnego
C. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA	Rozwój infrastruktury technicznej służącej poprawie środowiska przyrodniczego	1. Poprawa stanu technicznego dróg, zwiększenie dostępności komunikacyjnej gminy oraz podniesienie bezpieczeństwa ruchu drogowego	budowa, przebudowa i modernizacja sieci drogowe modernizacja infrastruktury drogowej budowa nowych dróg gminnych poprawa dostępności dojazdowej do pól
		2. Rozbudowa infrastruktury okołodrogowej	budowa mostu, chodników, przejścia dla pieszych budowa parkingów modernizacja oświetlenia
		3. Rozbudowa infrastruktury cmentarnej	rozbudowa cmentarzy komunalnych
		4. Maksymalizacja ilości  ścieków odprowadzanych i  oczyszczanych	budowa nowej oczyszczalni ścieków modernizacja istniejącej oczyszczalni ścieków rozbudowa sieci kanalizacyjnej budowa kanalizacji deszczowej
		5. Zabezpieczenie zasobów wody pitnej	rozbudowa sieci wodociągowej wspieranie budowy ujęć własnych wody
		6. Zwiększenie ilości segregowanych oraz utylizowanych odpadów komunalnych	edukacja ekologiczna mieszkańców podejmowanie działań mających na celu zlikwidowanie „dzikich” wysypisk śmieci
		7. Zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego	regulacja cieków wodnych budowa modernizacja wałów przeciwpowodziowych uporządkowanie systemów melioracyjnych
		8. Rozbudowa infrastruktury teleinformacyjnej oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego	tworzenie warunków do budowy i rozbudowy sieci informatycznych zwiększenie liczby osób korzystających z dostępu do sieci informatycznych rozwój punktów na terenie gminy z bezpłatnym dostępem do Internetu podniesienie jakości usług publicznych oraz zwiększenie dostępności zasobów informacyjnych administracji w formie elektronicznej wspieranie inicjatyw służących wymianie informacji, wiedzy oraz doświadczeń
		9. Minimalizowanie zanieczyszczenia powietrza	termomodernizacja budynków gminnych propagowanie wykorzystywania alternatywnych źródeł energii podniesienie świadomości mieszkańców na temat stosowania energooszczędnych i niskoemisyjnych pieców
		10. Ochrona i  rewitalizacja przyrody	kształtowanie postaw proekologicznych wśród mieszkańców oraz przedsiębiorców wprowadzenie edukacji ekologicznej w szkołach promocja działań podejmowanych przez gminę w zakresie ochrony przyrody oraz jej różnorodności biologicznej organizowanie szkoleń z zakresu ochrony środowiska naturalnego podejmowanie działań mających na celu zlikwidowanie „dzikich” wysypisk śmieci promowanie wykorzystywania ekologicznych źródeł energii ochrona szczególnie cennych obszarów przyrodniczych
D. ZASOBY LUDZKIE	Poprawa jakości życia oraz stworzenie atrakcyjnych warunków do rozwoju mieszkańców	1. Poszerzenie oferty edukacyjnej w gminie	analiza preferencji oraz oczekiwań miejscowych przedsiębiorców odnośnie wykształcenia pracowników dostosowanie profili kształcenia do aktualnych potrzeb rynku promowanie nowoczesnych metod nauczania poszerzanie oferty zajęć pozalekcyjnych wspieranie podwyższania kwalifikacji przez nauczycieli zatrudnianie wykwalifikowanej kadry dydaktycznej tworzenie sprzyjających warunków do kształcenia ustawicznego
		2. Wyrównanie szans kształcenia oraz stworzenie optymalnych warunków rozwoju dla dzieci i młodzieży	doposażenie szkół w nowoczesny sprzęt zwiększający dostępność oraz efektywność nauczania zwiększenie dostępu do nauki języków obcych zachęcanie młodzieży do udziału w życiu społecznym i publicznym gminy rozszerzenie pozalekcyjnej oferty zajęć dla dzieci i młodzieży rozwój międzynarodowej współpracy szkól współpraca z organizacjami pozarządowymi w celu wykorzystania szansy na sfinansowanie ciekawych przedsięwzięć adresowanych do dzieci i młodzieży
		3. Poprawa warunków funkcjonowania oraz stanu obiektów dydaktycznych, kulturalnych oraz sportowych	poprawa standardów wyposażenia placówek poprzez ich systematyczne doposażenie systematyczne modernizowanie placówek termomodernizacja budynków wspieranie starań placówek w zakresie doposażenia pracowni komputerowych budowa Gminnego Ośrodka Kultury modernizacja domów ludowych budowa domów ludowych i remiz Ochotniczej Straży Pożarnej poprawa stanu technicznego przyszkolnych boisk sportowych oraz gminnych stadionów doposażenie obiektów sportowych rozbudowa bazy obiektów sportowych
		4. Poprawa dostępności oraz obsługi mieszkańców w sferze kultury, edukacji, sportu i rekreacji	stworzenie atrakcyjnej oferty spędzania „czasu wolnego” inspirowanie działań mających na celu poszerzenie działalności miejscowych domów ludowych organizacja imprez dla mieszkańców promujących aktywny i zdrowy styl życia współpraca z organizacjami społecznymi aktywizacja młodzieży poprzez organizację międzyszkolnych rozgrywek sportowych dla młodzieży w różnych dyscyplinach
		5. Zwiększenie zatrudnienia oraz aktywności zawodowej mieszkańców	wspieranie programów mających na celu przeciwdziałanie bezrobociu stworzenie ogólnodostępnej bazy szkoleń dla mieszkańców gminy wspieranie szkoleń ułatwiających młodzieży poruszanie się po rynku pracy stworzenie warunków do przekwalifikowania się, zmiany zawodu, podnoszenia kwalifikacji
		6. Dbałość o zdrowie i  bezpieczeństwo mieszkańców	doposażenie ośrodków zdrowia poszerzenie oferty usług specjalistycznych świadczonych przez ośrodki zdrowia wspieranie programów z zakresu profilaktyki zdrowotnej
E. TURYSTYKA	Stworzenie optymalnych warunków do rozwoju turystyki i  kultury w gminie oraz zabezpieczenie trwałości dziedzictwa kulturowego	1. Rozwijanie i poprawa jakości infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej	budowa nowych, rozbudowa już istniejących obiektów gastronomicznych, noclegowych i sportowo-kulturalnych
		2. Rozwój i  modernizacja infrastruktury służącej rozwojowi aktywnych form turystyki	poprawa stanu technicznego istniejących szlaków turystycznych tworzenie nowych szlaków dla potrzeb turystyki pieszej, rowerowej i  przyrodniczo-edukacyjnej zagospodarowanie cieków wodnych pod organizację rekreacji wodnej
		3. Wykorzystanie i  ochrona zabytkowych obiektów dziedzictwa kulturowego wraz z ich otoczeniem	zagospodarowanie szczególnie cennych obiektów i terenów jak np. zabytkowego domu w Rynku pozyskiwanie środków na zabezpieczenie i renowacje zabytkowych obiektów dziedzictwa kulturowego wraz z ich otoczeniem
		4. Aktywna promocja oferty turystycznej gminy, stworzenie planu promocji	promocja walorów turystycznych gminy współpraca z organizacjami społecznymi inicjowanie międzygminnej oraz międzynarodowej współpracy w zakresie wspólnej promocji turystyki stworzenie kalendarza imprez cyklicznych zapewnienie dostępności informacji na temat wydarzeń o charakterze kulturalnym, sportowym itp.
		5. Promocja lokalnych produktów kulinarnych	identyfikacja i promocja lokalnych specjałów kulinarnych zorganizowanie imprezy promującej miejscowe kulinaria inicjowanie współpracy z Kołami Gospodyń Wiejskich oraz integrowanie ich działań
F. WSPÓŁPRACA Z  ZAGRANICĄ	Rozwój współpracy zagranicznej	1. Podejmowanie wspólnych przedsięwzięć gospodarczych z  parterami zagranicznymi	inicjowanie międzynarodowej współpracy gospodarczej miejscowych przedsiębiorców z  przedsiębiorcami z  sąsiednich krajów mającej na celu wymianę pozytywnych doświadczeń stworzenie bazy przedsiębiorców z terenów przygranicznych, którzy są zainteresowani współpracą z lokalnymi przedsiębiorcami oraz rozwijaniem inwestycji w sferze gospodarki
		2. Współpraca na rzecz rozwoju turystyki, kultury, dziedzictwa	realizacja wspólnych projektów dofinansowanych w ramach programów wspierających rozwój międzynarodowej współpracy organizacja wspólnych imprez kulturalnych, sportowych, przeglądów artystycznych pogłębianie współpracy z partnerami z terenów przygranicznych przy realizacji zadań z zakresu turystyki, urządzaniu szlaków turystycznych oraz imprez turystyczno-rekreacyjnych oraz kulturalnych

VIII. PROGRAMY OPERACYJNE NA LATA 2007-2013

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI 2007-2013 KRAJOWY PLAN STRATEGICZNY STRATEGIA ROWOJU

NARODOWE STRATEGICZNE RAMY ODNIESIENIA 2007-2013 ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH RYBOŁÓSTWA

PROGRAMY OPERACYJNE 2007-2013 PROGRAM ROZWOJU PROGRAM OPERACYJNY

OBSZARÓW WIEJSKICH ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

NA LATA 2007-2013 SEKTORA RYBOŁÓSTWA

I NADBRZEŻNYCH OBSZARÓW

RYBACKICH 2007-2013

16 REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH

PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAL LUDZKI

PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA

PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ STRATEGIE SEKTOROWE,

PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ REGIONALNE, PRZESTRZENNE I INNE

PROGRAM OPERACYJNY POMOC TECHNICZNA

IX. MOŻLIWOŚCI ZEWNĘTRZNEGO FINASOWANIA WYZANCZONYCH CELÓW STRATEGICZNYCH

STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOŁACZYCE

GOSPODARKA	OBSZARY WIEJSKIE I ROLNICTWO	INFRASTRUKTURA TECHNICZNA	ZASOBY LUDZKIE	TURYSTYKA	WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICĄ
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY Priorytet I: Konkurencyjna i  innowacyjna gospodarka	PO KAPITAŁ LUDZKI Priorytet X: Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i   kompetencji w  regionach	REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY Priorytet II: Infrastruktura techniczna Priorytet III: Społeczeństwo informacyjne Priorytet IV: Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom	REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY Priorytet V: Infrastruktura publiczna Priorytet VII: Spójność wewnątrz regionalna	REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY Priorytet VI: Turystyka i kultura	REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY Priorytet I: Konkurencyjna i  innowacyjna gospodarka
PO KAPITAŁ LUDZKI Priorytet II: Rozwój zasobów ludzkich i  potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki	PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet I: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Priorytet III: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej. Priorytet IV: LEADER	PO INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Priorytet I: Gospodarka ściekowa Priorytet II: Gospodarka odpadami i  ochrona powierzchni ziemi Priorytet V: Ochrona przyrody i  kształtowanie postaw ekologicznych Priorytet VII: Transport przyjazny środowisku Priorytet VIII: Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Priorytet IX: Infrastruktura drogowa w  Polsce Wschodniej Priorytet XI: Bezpieczeństwo energetyczne	PO KAPITAŁ LUDZKI Priorytet I: Zatrudnienie i  integracja społeczna Profilaktyka, promocja i  poprawa stanu zdrowia ludności Priorytet II: Rozwój zasobów ludzkich i  potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich w wieku produkcyjnym Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i  kompetencji w regionach	PO INFRASTRUKTURA I  ŚRODOWISKO Priorytet XII: Kultura i   dziedzictwo kulturowe	PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ REPUBLIKA SŁOWACKA –RZECZPOSPOLITA POLSKA Priorytet II: Rozwój społeczno-gospodarczy Priorytet III: Wsparcie inicjatyw lokalnych (mikroprojekty)
PO INNOWACYJNA GOSPODARKA Priorytet III: Kapitał dla innowacji Priorytet IV: Inwestycje w  innowacyjne przedsięwzięcia Priorytet V: Dyfuzja innowacji Priorytet VI: Polska gospodarka na rynku międzynarodowym		PO INNOWACYJNA GOSPODARKA Priorytet VII: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji Priorytet VIII: Społeczeństwo informacyjne - zwiększanie innowacyjności gospodarki	PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet I: Wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego	PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet III: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej.
PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet III: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej		PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet III: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej	PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ REPUBLIKA SŁOWACKA –RZECZPOSPOLITA POLSKA Priorytet II: Rozwój społeczno-gospodarczy	PO ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ Priorytet III: Infrastruktura transportowa
PO ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ Priorytet I: Nowoczesna gospodarka		PO ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ Priorytet 1: Nowoczesna gospodarka Priorytet III: Infrastruktura transportowa		PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ REPUBLIKA SŁOWACKA –RZECZPOSPOLITA POLSKA Priorytet II: Rozwój społeczno-gospodarczy Priorytet III: Wsparcie inicjatyw lokalnych (mikroprojekty)
PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ REPUBLIKA SŁOWACKA –RZECZPOSPOLITA POLSKA Priorytet II: Rozwój społeczno-gospodarczy Priorytet III: Wsparcie inicjatyw lokalnych (mikroprojekty)		PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ REPUBLIKA SŁOWACKA –RZECZPOSPOLITA POLSKA Priorytet I: Rozwój infrastruktury transgranicznej

X. FINANSOWANIE STRATEGII

Podstawowym źródłem finansowania części działań zaplanowanych w Strategii są środki pochodzące z budżetu gminy Kołaczyce. Jednakże z uwagi na ambitnie wytyczone cele oraz możliwość pozyskania środków z innych źródeł gmina Kołaczyce będzie ubiegać się o  dofinansowanie realizowanych przedsięwzięć z zewnętrznych środków finansowych.

Władze Gminy przewidują pozyskanie środków finansowych z następujących źródeł:

• z budżetu państwa

• z programów pomocowych Unii Europejskiej

• z programów Rządu RP

• z Fundacji Zagranicznych

• z instytucji finansowych i funduszy inwestycyjnych

• polskie fundacje i organizacje

• rządowe programy wspierające integrację europejską

• inwestorzy lokalni, krajowi i zagraniczni

• wkładu prywatnego

• innych źródeł.

Strategia zakłada, iż na dochody budżetu składać się będą:

• dotacje na zadania zlecone i realizowane na podstawie zawartych porozumień

• subwencja ogólna ( część oświatowa)

• dochody własne, do których zalicza się:

- podatki i opłaty lokalne,

- udział w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa,

- dochody z majątku gminy,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych,

- pozostałe dochody

Władze gminy będą ubiegać się o dofinansowanie zadań z zakresu rynku pracy, turystyki, edukacji, kultury, ochrony środowiska, infrastruktury technicznej i społecznej, ponadto będą wspierać przedsiębiorców aplikujących o środki pomocowe na rozpoczęcie, rozwój czy też modernizację działalności gospodarczej.

Gmina świadoma jest roli, jaką odegrają pozyskane fundusze w jej rozwój społeczno-gospodarczy. Dostrzega ogromną szansę na rozwój mieszkańców, sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz infrastruktury zarówno społecznej jak i technicznej. Gmina liczy również na pozyskanie inwestorów zewnętrznych, co z kolei jest szansą na jeszcze szybszy rozwój oraz zwiększenie dochodów gminy z tytułu podatków, opłat lokalnych.

Konsekwentna realizacja założeń Strategii, umiejętne wykorzystywanie lokalnych zasobów oraz wychwytywanie wszystkich pojawiających się w otoczeniu szans na pozyskanie środków finansowych z funduszy krajowych i zagranicznych na realizację zaplanowanych zadań z  pewnością przyśpieszy zarówno społeczny jak i gospodarczy rozwój gminy Kołaczyce.

XI. ZARZĄDZANIE STRATEGIĄ

Aby Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce osiągnęła zakładane efekty władze Gminy oraz wszystkie osoby, którym bliski jest los oraz które uczestniczyły w procesie jej tworzenia , powinni:

• aktywnie uczestniczyć w realizacji poszczególnych celów strategicznych

• czuwać nad tym aby założenia Strategii były sukcesywnie wdrażane,

• na bieżąco monitorować postępy w jej wdrażaniu,

• zgłaszać pomysły, uwagi i propozycje zmian,

• wyszukiwać nowatorskie rozwiązania w otoczeniu,

• wychwytywać w otoczeniu pojawiające się szanse na rozwój gminy,

• identyfikować oraz ograniczać zagrożenia i przeszkody, które mogłyby opóźnić rozwój gminy,

• pobudzać prorozwojowe inicjatywy społeczne, gospodarcze, kulturalne,

• aktywnie uczestniczyć w pozyskiwaniu środków finansowych na realizację założeń Strategii ze źródeł budżetowych, pozabudżetowych krajowych i zagranicznych, w  tym z Unii Europejskiej.

Efekty Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce w dużym stopniu uzależnione są stopnia zaangażowania w jej realizację władz Gminy, instytucji, podmiotów gospodarczych, grup społecznych oraz wszystkich mieszkańców, którzy rozumieją potrzebę nieustannego rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, a także troszczą się o jej zrównoważony rozwój oraz konkurencyjną pozycję w powiecie, regionie oraz Polsce.

XII. MONITORING REALIZACJI STRATEGII

Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce opracowana została z szerokim udziałem społeczeństwa. Dokument ten nie jest jednak zamknięty z uwagi na to, że w trakcie realizacji może podlegać okresowej ocenie, z której wyciągnięte wnioski będą w nim uwzględniane.

Aby strategia przyniosła zaplanowane efekty musi być systematycznie monitorowana. Systematyczna kontrola umożliwia bowiem wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości przy występujących przy realizacji założonych celów. Dzięki systematycznie przeprowadzanej kontroli będzie możliwe także określenie stopnia wdrożenia strategii, a więc stopnia realizacji zaplanowanych działań.

Realizacja strategii należy do władz samorządowych gminy, a w szczególności do Wójta gminy Kołaczyce, ponieważ to właśnie on kierując bieżącą działalnością gminy ma największy wpływ na opracowanie strategii, następnie na jej wdrażanie, a w końcu na ocenę jej realizacji. Wójt gminy jest kluczową postacią w procesie monitoringu. Do jego głównych zadań będzie należał m.in. bezpośredni nadzór nad wdrażaniem strategii .

XIII. PODSUMOWANIE

Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce powstała z potrzeby weryfikacji i aktualizacji zapisów Strategii opracowanej w 1998 r. Aktualizacja zapisów była wymogiem zaistnienia nowej sytuacji społeczno-gospodarczej na terenie gminy, powiatu, regionu podkarpackiego oraz Polski. Niniejszy dokument jest w ścisłej korelacji z kluczowymi opracowaniami lokalnymi, regionalnymi oraz dokumentami na poziomie Wspólnoty. Zaktualizowany dokument będzie ułatwiał władzom gminy rozwiązywanie problemów oraz formułowanie zadań do realizacji w  ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, które mają na celu przyśpieszenie restrukturyzacji oraz modernizację gospodarek jak również zwiększenie spójności ekonomicznej oraz społecznej państw Wspólnoty. Strategia w pozytywny sposób wpłynie także na sposób postrzegania Gminy przez jej mieszkańców oraz potencjalnych inwestorów.